بررسی سیمای حوضه آبریز کارون بزرگ در شرایط بهره برداری از طرح های توسعه ی در دست مطالعه یا اجرا مبتنی بر رویکرد پویایی سامانه
محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 51، شماره: 2
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 327
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJSWR-51-2_017
تاریخ نمایه سازی: 2 خرداد 1402
چکیده مقاله:
در این مطالعه تاثیر بهرهبرداری از طرحهای انتقال بین حوضهای آب و طرحهای توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا در رفتار سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ بررسی شده است. برای این منظور سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ مشتمل بر شش سد در حال بهرهبرداری، پنج طرح انتقال بین حوضهای آب موجود، ۱۲ مصرف کننده شرب و صنعت، هفت مصرف کننده پرورش ماهی و ۳۴ مصرف کننده کشاورزی با استفاده از یک مدل مبتنی بر رویکرد پویایی سامانه (SDM) شبیهسازی گردید. همچنین در این مدل وسیع و پیچیده علاوه بر کمیت آب، کیفیت آن نیز مدلسازی شده است. در ادامه رفتار سامانه در شرایط بهرهبرداری از ۷ طرح انتقال بین حوضهای آب در دست مطالعه یا اجرا و نه طرح توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو حالت توانایی سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ در تولید انرژی برقآبی و نیز تامین نیازهای مصرفکنندگان پاییندست بر اساس شاخصهای کارایی اطمینانپذیری، بازگشتپذیری و آسیبپذیری ارزیابی شد. نتایج نشاندهنده آن است که در صورت بهرهبرداری از تمامی طرحهای انتقال بین حوضهای آب در دست مطالعه یا اجرا، انرژی مطمئن تولیدشده در سامانه بهمیزان ۲۸% نسبت به شرایط موجود کاهش خواهد یافت. این میزان بهدلیل نقش حوضه آبریز کارون بزرگ در تولید انرژی برقآبی کل کشور بهویژه در طول ساعتهای اوج مصرف از اهمیت بسیار برخوردار است. همچنین نتایج بیان کننده آن است که در دو حالت شرایط موجود و بهرهبرداری کامل از طرحهای انتقال بین حوضهای آب و طرحهای توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا، اطمینانپذیری، بازگشتپذیری و آسیبپذیری سامانه در محل رودخانه کارون جنوب بهترتیب مقادیر ۹/۷۰، ۶۷/۶۰ و ۳۳/۳۶ (شرایط موجود) و ۳/۵۱، ۴/۴۹ و ۶۶/۷۲ را به خود اختصاص خواهد داد. ترسیم نمودارهای پهنهبندی کمیت و کیفیت جریانهای برداشتی در محل هر یک از مصرفکنندگان، موکد این نکته است که اگرچه در محدوده رودخانههای کارون شمال و دز تاثیرپذیری مصرفکنندگان از بهرهبرداری از طرحهای انتقال بین حوضهای آب و طرحهای توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا بهمراتب کمتر از حوضه رودخانه کارون جنوب است اما در صورت ادامه روند بهرهبرداری از سامانه در شکل کنونی آن و بدون توجه به مفهوم مدیریت یکپارچه منابع و مصارف علاوه بر کاهش قابل توجه تولید انرژی برقآبی، سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ هم ازنظر کمی و هم ازنظر کیفی توانایی تامین نیازهای مصرفکنندگان واقع در حوضه رودخانه کارون جنوب و بهویژه بخشهای انتهایی آن را نخواهد داشت.
کلیدواژه ها:
رویکرد پویایی سامانه ، انتقال بین حوضه ای آب ، توسعه کشاورزی ، شاخص های کارایی ، حوضه آبریز کارون بزرگ
نویسندگان
مهری عبدی دهکردی
دانشجوی دکتری؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران.
امید بزرگ حداد
استاد؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران.
عبدالرحیم صلوی تبار
مشاور مدیر عامل در مسائل منابع آب، شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :