تاثیر تغییر اقلیم بر نیاز آبیاری برنج تحت سناریوهای واداشت تابشی(مطالعه موردی:انزلی)

کشاورزی به­طور مستقیم تحت تاثیر شرایط اقلیمی و تغییرات آن است. بنابراین به منظور سازگاری با آثار منفی تغییر اقلیم بر کشاورزی پایدار، بررسی اثرات تغییر اقلیم برآب مصرفی در این بخش ضروری است. در این مطالعه با استفاده از سه سناریوRCP۸.۵ RCP۴.۵  و RCP۲.۶ از گزارش پنجم IPCC و مدل گردش جوی HadGEM۲-ES، داده­های اقلیمی آینده (دمای بیشینه ، دمای کمینه و بارش) تحت شرایط تغییر اقلیم با استفاده از نرم­افزار LARS WG طی دو دوره (۲۰۳۹-۲۰۲۰ ) و (۲۰۵۹-۲۰۴۰) بر اساس دوره پایه (۲۰۰۵- ۱۹۸۵) پیش­بینی شده است. تبخیرتعرق دوره پایه از روش هارگریوز- سامانی محاسبه و با استفاده از ضریب (G) به تبخیرتعرق به روش فائو -پنمن- مانتیث تبدیل گردید تا دقت محاسبات افزایش یابد. بر این­ اساس به مقایسه تبخیرتعرق و نیاز آبیاری برنج (کشت غالب و استراتژیک استان گیلان) در آینده و گذشته پرداخته شده ­است. نتایج نشان داد در دوره (۲۰۳۹-۲۰۲۰) میانگین سالانه دمای ­بیشینه و کمینه به ترتیب به میزان  ۲/۲ و ۱/۲ درجه سانتیگراد نسبت به دوره پایه ( ۲۰۰۵- ۱۹۸۵) افزایش می یابد. همچنین در دوره (۲۰۵۹-۲۰۴۰ ) نسبت به دوره پایه (۲۰۰۵- ۱۹۸۵) میانگین سالانه دمای ­بیشینه و کمینه به ترتیب به میزان  ۲/۳و ۸/۲ درجه سانتیگراد افزایش می یابد. میانگین ماهانه بارش تحت سه سناریو  در دوره­های (۲۰۳۹-۲۰۲۰ ) و (۲۰۵۹-۲۰۴۰) به ترتیب ۸/۱۱ و ۶/۱۳ میلی­متر نسبت به دوره پایه افزایش خواهد یافت. نتایج این پژوهش نشان داد تغییرات نیاز آبیاری خالص برنج طی دوره­های (۲۰۳۹-۲۰۲۰) و (۲۰۵۹-۲۰۴۰) نسبت به دوره­ی پایه به ترتیب ۰ تا ۳۱% و ۰ تا ۴۵% افزایش خواهد داشت. روند تغییرات تبخیرتعرق مرجع صعودی است و دامنه تغییرات آن طی دو دوره­ی مذکور به ترتیب (% ۶/۱۳ - %۴/۰) و (% ۶/۲۷ - %۱/۶) می­باشد. روش مذکور چشم­اندازی از اثرات تغییر اقلیم بر آبیاری به کشاورزان ارائه می­کند. نتایج این پژوهش ضرورت توجه بیشتر به تاثیرات تغییر اقلیم بر مدیریت و برنامه­ریزی مطمئن­ کشاورزی را آشکار می­سازد.

کلیدواژه ها:

نیاز آبی ، هارگریوز- سامانی ، فائو- پنمن – مانتیث ، تغییراقلیم ، سناریوهای واداشت تابشی