ارزیابی شبکه سنجش و پایش آب و هواشناسی ایران

بهره­برداری مناسب از منابع آب موجود و اجرای طرح­های توسعه­ای، مستلزم داشتن یک بانک اطلاعاتی دقیق و بروز از آمار و اطلاعات آب وهواشناسی است. فرآیند اندازه­گیری داده­های آب و هواشناسی تا ثبت در بانک اطلاعاتی، فرآیندی دقیق، حساس و زمان­بر است. این مطالعه به بررسی شبکه آب و هواشناسی کشور که زیر نظر وزارت نیرو مدیریت می­شود پرداخته و آسیب شناسی وضعیت فعلی اندازه­گیری آب و هواشناسی را مورد بررسی قرار می­دهد. براین اساس ارزیابی شبکه در سه بخش کلان ارزیابی وضعیت شبکه از نظر آماری و بازدید میدانی و ارزیابی متولی اندازه­گیری بررسی شد. بررسی متولیان نظام اندازه­گیری در سطح دنیا متفاوت بوده و تمرکز اندازه­گیری در یک وزارتخانه تا چند وزارتخانه با توجه به اهداف کلان آب و بهره­وری آب در هر کشور متفاوت است. بررسی آمار شبکه اندازه­گیری کشور نشان داد که یکی از مهمترین معضلات عدم وجود ایستگاه در مناطق مرتفع و نداشتن یک دوره­ی آماری درازمدت است. اگرچه سبقه احداث ایستگاه­ها بیش از نیم قرن است اما مدیریت مناسبی در طی زمان نتوانسته شبکه مناسبی را رصد کند. ارزیابی میدانی ایستگاه­های آب و هواشناسی کشور نیز نشان داد که عدم توجه به تجهیزات و زیرساخت­های لازم، هزینه­بر بودن فرایند اندازه­گیری، عدم فرهنگ­سازی در خصوص لزوم اندازه­گیری، بی توجهی مدیران به فرآیند اندازه­گیری و غیره سبب شده تا کیفیت و کمیت اندازه­گیری­ها تحت تاثیر قرار گیرد. ایجاد یک شبکه پایش مناسب اگرچه دارای هزینه­های اولیه بالایی است اما نسبت بازگشت سرمایه با توجه به ضروری بودن آمار و اطلاعات جهت اجرای هر طرح توسعه­ای ضروی و حائز اهمیت است.

کلیدواژه ها:

شبکه پایش ، آب و هواشناسی ، ارزیابی میدانی ، متولی اندازه گیری ، تجهیزات