رمزنویسی ادبی در مکاتبات آزادگان دفاع مقدس

مکاتبات آزادگان دفاع مقدس در واقع جزئی از ادبیات اسارتگاهی و گونه­ای از ادبیات پایداری و مقاومت به حساب می­آیند. در ایران، ادبیات مقاومت همواره در کنار قیام­های ظلم ستیز از کاوه آهنگر گرفته تا تاریخ معاصر در لابه لای صفحات تاریخ پدید آمده است. این گونه ادبیات از سال ۵۷ و پس از پیروزی انقلاب و بیشتر در زمان جنگ هشت ساله ایران و عراق نمود بیشتری پیدا کرد و ادبیات اسارتگاهی نیز به تبع آن از زمان زندان­های رژیم پهلوی و بعد از آن در اسارتگاه­های عراق به وجود آمد که قسمت اعظم ادبیات اسارتگاهی را مکاتبات آزادگان دفاع مقدس و خانواده­هایشان از طریق نامه­ها به وجود آورده­اند که گاهی این مکاتبات به دلایل متعدد از جمله سانسور و خیانت به زبان رمزی بیان شده­اند. نویسندگان این نوع نامه­ها برای بیان موضوعاتی از قبیل: سیاست، ذکر نام مسولان، درد هجران، انتقال اخبار خانوادگی و اسرار جنگی، عزداری ائمه اطهار(ع) و ذکر نام بسیج و سپاه به وجوه ادبی از قبیل: ضرب­المثل، تشبیه، استعاره، ایهام و جناس قلب کل تمسک جسته­اند تا در این میان، به راحتی مطالب را به طرف مقابل انتقال دهند، در عین حال که دشمن متوجه مطالب انتقالی آنان نگردد و از آزار و اذیت احتمالی رژیم بعث و منافقین در امان مانند که این­ها همه، نشانه­ای از کاربردی بودن ادبیات و زبان ادبی است و این بر خلاف تصور بعضی از آنان است که ادبیات را فقط در تلذذ معنی می­کنند.

کلیدواژه ها:

ادبیات پایداری ، مکاتبات آزادگان ، رمز ، زبان ادبی