ارزیابی پایداری تولید برنج در ایران با استفاده از شاخص ترکیبی (یک روش شناسی کاربردی)

در این مطالعه، هدف ارائه یک روش شناسی کاربردی برای ارزیابی پایداری تولید برنج در ایران با شاخص ترکیبی بود. این روش شناسی از پنج مرحله تشکیل شده است که به صورت سلسله­مراتبی به محاسبه شاخص ترکیبی پایداری کشاورزی منجر می شود. شاخص ها در این نوع روش شناسی اساس ارزیابی به شمار رفته­اند که نحوه جمع آوری، انتخاب مناسب ترین شاخص ها، نرمال­سازی، وزن دهی و نحوه محاسبه شاخص ترکیبی توضیح داده شده است. تعداد ۱۱ شاخص در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی با نظر کارشناسان و با توجه به محدودیت داده ها انتخاب شدند و داده های ثانویه مورد نیاز برای تحلیل از سایت وزارت جهاد کشاورزی ایران گردآوری شد. استان های مهم تولیدکننده برنج در ایران از نظر پایداری ارزیابی شدند که طبق نتایج استان گلستان به علت تامین اشتغال بیشتر در واحد سطح، از بعد اجتماعی پایدارتر بود. در بعد اقتصادی، استان فارس و در بعد زیست محیطی نیز استان گیلان به عنوان پایدارترین استان ها انتخاب شدند و در نهایت نیز استان فارس و استان خوزستان با محاسبه شاخص پایداری کل به عنوان پایدارترین و ناپایدارترین استان های تولیدکننده برنج در ایران انتخاب شدند؛ همچنین نتایج نشان داد این روش شناسی در عین سادگی و عملی بودن می تواند ابزاری مفید در محاسبه پایداری محصولات کشاورزی از جمله برنج باشد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی پایداری ، تولید برنج ، شاخص ترکیبی ، کشاورزی پایدار