بررسی اجزای شاخص ردپای آب گیاه نیشکر در شرایط زهکشی آزاد، کنترل شده و تامین نیاز آبی (مطالعه موردی: کشت و صنعت سلمان فارسی)

شناسایی مقدار آب مورد استفاده برای تولید محصولات کشاورزی دارای اهمیت بالایی بوده و ارزیابی آن می­تواند در شناخت و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی بسیار موثر باشد. در این تحقیق به­منظور بررسی وضعیت مصرف آب گیاه نیشکر در استان خوزستان به ازاء محصول تولیدی، از شاخص­­ ردپای آب در دو مزرعه ۲۵ هکتاری (زهکشی آزاد و زهکشی کنترل شده) از واحد کشت و صنعت سلمان فارسی استفاده گردید. همچنین با استفاده از اطلاعات برداشت شده و موجود، مدل آکواکراپ واسنجی و چهار سناریوی آبیاری (۱۰۰I۱=،۱۱۵I۲=، ۸۵I۳= و ۷۰I۴= درصد نیاز آبی) اجرا و بر اساس نتایج حاصله شاخص ردپای آب مجددا محاسبه شد. نتایج نشان داد مقدار آب مورد نیاز برای تولید نیشکر در مزرعه با زهکشی آزاد ۲۵۸ متر مکعب بر تن بود که از این مقدار ۱۲% را آب سبز، ۷۲% آب آبی و ۱۶% را آب خاکستری به خود اختصاص دادند. با استفاده از زهکش کنترل شده این مقدار به ۲۲۲ متر مکعب بر تن کاهش یافت که سهم آب سبز، آبی و خاکستری به­ترتیب ۱۶، ۶۹ و۱۵ درصد بودند. نتایج حاصل از اجرای مدل نشان داد در سناریوی I۱ و I۲ شاخص ردپای آب در زهکش کنترل شده ۱۸ درصد کمتر از زهکشی آزاد است. این مقدار برایI۳  و I۴ نیز در زهکشی کنترل شده به­ترتیب ۱۸ و ۱۹ درصد کمتر از زهکشی آزاد تعیین شد. مقایسه نتایج نشان داد در حالت زهکشی کنترل شده و تامین ۸۵% نیاز آبی گیاه، شاخص ردپای آب نسبت به حالت معمول (که در حال اجرا می­باشد) ۲۳ درصد کاهش می­یابد که بهترین گزینه در بین سناریوهای بررسی شده می­باشد.

کلیدواژه ها:

شاخص ردپای آب ، زهکشی ، کنترل شده ، نیشکر ، آکواکراپ