بررسی کارایی گیاه بهسازی خاک آلوده به نفت خام با مایه زنی خاک با براکی باکتریوم موریس و سودوموناس پوتیدا

فرآورده­های نفتی از پرکاربرد­ترین و گران­بهاترین مواد شیمیایی در دنیای مدرن به شمار می­آیند ولی آلودگی­های وابسته به استخراج و حمل نفت خام به یک دشواری جهانی برای محیط­زیست تبدیل شده است. در این آزمایش کارایی گیاه­بهسازی، زیست پالایی و گیاه­بهسازی زیست­افزونی شده در حذف نفت خام از خاک بررسی شد. برای این کار، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل سه سطح آلودگی خاک به نفت (صفر، ۴ و ۸ درصد وزنی)، چهار تیمار گیاهی (بدون گیاه، برموداگراس (Cynodon dactylon)، سورگوم (bicolor Sorghum) و جو (Hordeum vulgare)) و سه تیمار باکتری (بدون باکتری، باکتری بومی (Brachybacterium muris) و باکتری غیربومی (سودوموناس پوتیدا)) بودند. نتایج  نشان داد که درصد حذف نفت خام با کشت گیاه، مایه­­زنی خاک با باکتری و کاربرد هم زمان گیاه و باکتری به گونه چشم­گیری در برابر شاهد افزایش یافت. کشت گیاه در برابر مایه­زنی باکتری در کاهش غلظت مواد نفتی کاراتر بود و کارایی باکتری­ها با کشت گیاه به گونه چشم­گیر افزایش یافت. در هر سطح از آلودگی، بیشترین درصد حذف نفت با کاربرد هم زمان سورگوم و باکتری Brachybacterium muris  دیده شد. در همه تیمار گیاهی، بالاترین درصد حذف نفت در سطح ۴ درصد آلودگی نفتی و مایه­زنی Brachybacterium muris  اندازه­گیری شد. آلودگی نفتی وزن خشک و غلظت کلروفیل برگ را به گونه چشم­گیری کاهش داد ولی کاربرد باکتری­ها (به ویژه باکتری­ بومی) اثرات منفی آلودگی نفتی بر گیاهان را به گونه چشم­گیری در برابر تیمارهای بدون مایه­زنی کاهش داد. آلودگی نفتی غلظت پرولین در برگ گیاهان را افزایش داد و با کاربرد باکتری­ بومی غلظت پرولین کاهش یافت. استقرار گیاه به همراه ریز جانداران می­تواند به عنوان جز کلیدی استراتژی حذف هیدروکربن­های نفتی در نظر گرفته شود. پس این گونه باکتری­ها و گیاهان را می­توان برای زیست پالایی خاک­های آلوده به نفت خام بکار برد.

کلیدواژه ها:

آلودگی نفتی ، براکی باکتریوم موریس ، برموداگراس ، سورگوم ، گیاه بهسازی زیست افزونی شده