برآورد رطوبت سطحی خاک در اراضی کشاورزی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و شاخص های سنجش از دور (مطالعه موردی: شهرستان شوشتر)

برآورد رطوبت خاک برای مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. تصاویر لندست با قدرت تفکیک مکانی و زمانی مناسب، ابزار مناسبی در این مطالعات می باشند. هدف این مطالعه، برآورد و پهنه بندی رطوبت سطحی خاک در اراضی کشاورزی شهرستان شوشتر در استان خوزستان با استفاده از شاخص­های سنجش از دور می­باشد. برای این کار، ابتدا ۲۵ نمونه خاک اراضی کشاورزی از عمق ۱۵-۰ سانتی متری زمین برداشت شده و رطوبت آن ها اندازه گیری شد. سپس، شاخص های اختلاف پوشش­گیاهی نرمال شده (NDVI)، شاخص گیاهی با تنظیم انعکاس خاک (SAVI)، دمای سطح زمین (LST)، اختلاف رطوبتی نرمال شده (NDMI)، شاخص تفاضلی نرمال شده کشاورزی (NDTI) و شاخص رطوبت خاک باند کوتاه مادون قرمز (SMSWIR) بر روی تصویر لندست ۸ اعمال شد. در مرحله بعد، مقادیر این شاخص ها برای اجرای رگرسیون آماری به نرم افزار SPSS منتقل شده و توابع برآورد رطوبت خاک به روش رگرسیون خطی چند متغیره به دست آمد. نتایج نشان داد؛ با توجه به ضریب تبیین بالا (۷۳/۰) و پایین بودن ریشه میانگین مربعات خطا (۳۱/۱) در روش هم زمان (Enter Method)، این مدل برای برآورد و پهنه بندی رطوبت سطحی خاک اراضی کشاورزی در منطقه مناسب ارزیابی شد. براساس نتایج تحقیق رطوبت سطحی خاک با شاخص­های NDVI، SAVI، NDMI، NDTI و SMSWIR رابطه مستقیم و با شاخص LST رابطه معکوس داشته است. همچنین، شاخص LST، برآورد بهتری از رطوبت خاک داشته که نشان دهنده تاثیر قابل توجه این عامل بر مقادیر رطوبت سطحی خاک می­باشد.

کلیدواژه ها:

برآورد ، خاک ، رطوبت ، شاخص ، شوشتر