بررسی تاثیر متغیرهای هواشناسی بر دمای اعماق مختلف خاک و برآورد آن بر مبنای روش رگرسیونی در استان گیلان

خاک به عنوان بستر رشدونمو گیاهان تاثیر مهمی بر تولید محصولات کشاورزی دارد. از سوی دیگر، این بخش از بوم سامانه تحت تاثیر عوامل اقلیمی قرار دارد. هدف این مطالعه در وهله اول بررسی ارتباط بین متغیرهای هواشناسی با دمای اعماق مختلف خاک و سپس استفاده از مهم ترین عامل موثر در آن با استفاده از روش رگرسیونی بدون نیاز به مدل های پیچیده تر در ایستگاه های استان گیلان بود. بنابراین، ارتباط بین داده های هواشناسی شامل دمای هوا در ارتفاع دو متری، ابرناکی، ساعات آفتابی، بارندگی، رطوبت نسبی، تبخیر و سرعت باد با دمای خاک اعماق ۵، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۵۰ و ۱۰۰ سانتی متری در ایستگاه های مختلف استان گیلان در دوره ۱۰ ساله از ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ میلادی در مقیاس روزانه به روش تحلیل همبستگی بررسی شد. در نهایت مدل سازی دمای اعماق مختلف با روش رگرسیونی انجام شد که ۷۰ و ۳۰ درصد داده ها به ترتیب به منظور واسنجی و صحت سنجی مورد استفاده قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که از بین کلیه متغیرهای مستقل مورد استفاده عامل میانگین روزانه دمای هوا در ارتفاع ۲ متری بیشترین همبستگی را با دمای خاک در اعماق مختلف ایستگاه های مورد مطالعه داشته است که این همبستگی در ایستگاه های مختلف بین ۷۱/۰ تا ۹۷/۰ متغیر است. نتیجه نهایی مشخص نمود روابط رگرسیونی به دست آمده در سطح معنی داری ۵ درصد می توانند در تخمین دمای اعماق مختلف خاک به خصوص اعماق سطحی تر دقت قابل قبولی ارائه نمایند به طوری مقادیر RMSE بین ۷/۱ تا ۹/۴ درجه سلسیوس و مقادیر ضریب تعیین بین ۶۲/۰ تا ۹۶/۰ متغیر است.

کلیدواژه ها:

دمای خاک ، متغیرهای اقلیمی ، رگرسیون تک متغیره