ارزیابی کیفیت آب رودخانه دز در بحرانیترین مقطع و در شرایط خشکسالی با استفاده از مدل HEC-RAS

برای تعیین واکنش رودخانه بر ورود آلایندهها استفاده از مدلهای ریاضی ضروری است. این مدلها قادرند اثر آلایندههای موجود و آتی را شبیه سازی نموده و تصمیمگیریهای مرتبط را تسهیل می نمایند. در این مطالعه بهمنظور بررسی کیفیت آب رودخانه دز در جنوب غربی ایران و شبیهسازی اثر زهکش های اصلی تغذیه کننده آن بر کیفیت رودخانه از مدل هیدرولیکی  HEC-RAS استفاده شد. در این راستا مسیر رودخانه از محل سد انحرافی تا پایین دست زهکش لوره (بحرانیترین بازه رودخانه دز از نظر آبدهی) پیمایش و هفت ایستگاه نمونه برداری در طول رودخانه و شش ایستگاه در محل ورود زهکشها به رودخانه شناسایی و نمونهبرداری کیفی طی یک دوره هفت ماهه از اسفند ماه ۱۳۹۶ تا شهریور ماه ۱۳۹۷ برداشت و آنالیز شد. نمونههای کیفی اندازهگیری شده با مقادیر شبیه سازی شده با استفاده از مدل HEC RAS و شاخص کیفیت استاندارد NSFWQI  مقایسه شد. نتایج شبیهسازی به دست آمده بیانگر عدم خودپالایی پارامترهای کیفی در این بازه رودخانه دز طی دوره زمانی هفت ماهه مورد مطالعه، به دلیل ورود زهابها و دبی پایین رودخانه میباشد. همچنین در این بازه زمانی که مصادف با شرایط خشکسالی رودخانه بوده، نتایج آنالیز پارامترهای اندازهگیری شده توسط شاخص NSFWQI حاکی از آن است که در نیمه اول بازه رودخانه شاخص کیفیت کمتر از ۶۸ و بیانگر کیفیت متوسط بوده و در نیمه دوم بازه رودخانه شاخص کیفیت کمتر از ۵۰ و بیانگر کیفیت بد می باشد. این روند کاهشی شاخص کیفیت، با روند متغیرهای کیفی شبیه سازی با مدل HEC-RAS همخوانی داشته و حاکی از عدم خودپالایی نسبی رودخانه در بازه مورد مطالعه می باشد.

کلیدواژه ها:

رودخانه ، شبیه سازی هیدرولیکی و کیفی آب ، شاخص ملی کیفیت ، مدل هکرس