تحلیل عملکرد زنجیره ارزش گوشت گوسفند در استان لرستان

ارزیابی عملکرد زنجیره ی ارزش محصولات دامی و ارایه راهکار افزایش عملکرد علاوه بر کاهش ضایعات و افزایش بهره وری در این بخش، منجر به اشتغالزایی، رشد اقتصادی کشاورزی و توسعه روستایی خواهد شد. بنا به درک ضرورت مبحث مذکور، در تحقیق حاضر به ارزیابی و تحلیل عملکرد زنجیره ارزش گوشت گوسفند در سطح استان لرستان پرداخته شد. روش تحقیق از نظر پارادایم کمی و ابزار جمع­آوری داده ها پرسشنامه همراه با مصاحبه ی ساختارمند بود. نمونه آماری شامل ۳۸۰ نفر از دامداران سنتی بودند که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان و با روش نمونه گیری خوشه ای از بین حدود ۳۵۰۰۰ دامدار سنتی دارای دام سبک (گوسفند) در استان لرستان انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها از طریق روش حسابداری-مالی (شاخص تولید ناخالص داخلی و کارایی) و روش توصیفی تجزیه و تحلیل گردیدند. کارایی در بخش قبل تولید ۷۰ درصد و در بخش تولید ۴۷ درصد به دست آمد. تولید ناخالص در بخش فرآوری، ۰۳/۵۵۰ میلیون ریال در مرحله توزیع و بازاریابی  ۷۳/۱۰۹۹ میلیون ریال و در بخش مصرف کننده برابر با ۴۲/۹۳۳ میلیون ریال محاسبه گردید. عملکرد کلی حلقه فرآوری و حلقه قبل تولید مثبت و عملکرد کلی سه حلقه ی تولید، بازاریابی و مصرف کننده پایین تر از حد متوسط و منفی به­دست آمد. دامدار از شرایط قبل تولید در تهیه خوراک دام از طریق تغذیه دام با استفاده از مرتع و تهیه خوراک دام بیشترین استفاده را می برد. با این­حال، در بخش تولید امکان استفاده کافی از منابع مالی و تسهیلات مالی را نداشته، از دسترسی به مواد اولیه رضایت نداشته، و ارتباط مناسبی با سازمان­های درگیر را ندارد. از طرفی، امکان تولید محصولات متنوع در حلقه فرآوری و درآمد حاصل از این بخش عملکرد این حلقه را افزایش داده است. در حلقه بازاریابی و توزیع هزینه ی بالای حمل و نقل، عدم تضمین خرید به موقع دام با قیمت مناسب و خرید گوسفند با قیمت پایین تر توسط دلالان منجر به کاهش عملکرد اقتصادی حلقه بازاریابی می باشد. تاثیرپذیری وضعیت مالی مصرف کننده از نظام اقتصادی کنونی و کاهش توان مالی وی در خرید گوشت گوسفند، عملکرد این بخش را کاهش داده است.

کلیدواژه ها:

گوشت گوسفند ، عملکرد ، زنجیره ارزش ، توسعه روستایی ، لرستان