خصوصیات سیلویی، تخمیرپذیری، قابلیت هضم، انرژی و پروتئین قابل متابولیسم سیلاژ علوفه سه رقم جدید آمارانت (Amaranthus hypochondriacus)

سابقه و هدف: کاهش نزولات جوی، گرم تر شدن زمین و کمبود منابع آبی از جمله آثار مخرب تغییرات اقلیمی می باشد لذا معرفی گیاهان کم آب بر و مقاوم به گرما و خشکی به عنوان منابع گیاهان علوفه ای جدید، ضروری به نظر می رسد. در این راستا، کشت علوفه کم آب بر و مقاوم به خشکی مانند ارقام جدید گیاه آمارانت، در دستورکار قرار گرفت. البته اطلاعات اندکی از نحوه سیلوسازی و ارزش تغذیه ای علوفه ارقام جدید آمارانت کشت شده در استان گرم و مرطوب گلستان، موجود می باشد که هدف این پژوهش، تعیین خصوصیات سیلویی، تخمیرپذیری، قابلیت هضم، انرژی و پروتئین قابل متابولیسم علوفه سه رقم جدید آمارانت کشت شده در استان گلستان، بود.مواد و روش پژوهش: علوفه سه رقم جدید آمارانت شامل لورآ، سیم و خارکفسکی، در مزرعه تحقیقاتی عراقی محله در استان گلستان کشت و در زمان گلدهی برداشت شدند. علوفه ها به قطعات دو الی چهار سانتی متر خرد و با نسبت وزنی پنج درصد ملاس و نیز پنج درصد کاه گندم مخلوط شده و در ظرف های ده کیلوگرمی سیلو شدند. پس از گذشت ۴۵ روز، در آزمایشگاه موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سیلوها بازگشایی شده و ارزیابی ظاهری-حسی و خصوصیات سیلویی تیمارهای آزمایشی انجام شد. سپس ترکیبات شیمیایی شامل ماده خشک (مزرعه ای و سیلویی)، پروتئین خام، خاکستر خام، چربی خام و قند محلول در آزمایشگاه اندازه گیری شد. آزمایش های تولیدگاز با استفاده از شیرابه شکمبه سه راس گاو تالشی فیستول گذاری شده شکمبه (در زمان های مختلف تخمیر شامل ۲، ۴، ۶، ۸، ۱۲، ۲۴، ۴۸، ۷۲، ۹۶ ساعت)، قابلیت هضم، تعیین انرژی و پروتئین قابل متابولیسم (در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تیمار در سه تکرار) انجام شد. درنهایت، انرژی و پروتئین قابل متابولیسم و نیز خوراک مصرفی روزانه تیمارهای آزمایشی بدست آمدند.یافته ها: ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، خاکستر خام، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، قند محلول و کربوهیدرات غیرفیبری سیلوی علوفه رقم لورآ به ترتیب ۰/۲۳، ۸/۱۸، ۹۷/۰، ۲/۲۱، ۵/۳۰، ۵/۲ و ۶/۲۸ درصد ماده خشک شد. مجموع ارزیابی ظاهری-حسی، نقطه فلیگ، نیتروژن آمونیاکی (میلی گرم)، اسیداستیک (میلی گرم)، اسیدلاکتیک (میلی گرم)، اسیدپروپیونیک در سیلوی علوفه رقم لورآ به ترتیب ۸/۱۵، ۷/۷۸، ۴/۴، ۴/۱۸، ۰/۴۵ و ۱/۱۵ شدند. تولید گاز سیلوی رقم های لورآ، سیم و خارکفسکی (در زمان ۲۴ ساعت تخمیر شکمبه ای به ازای ۲۰۰ میلی گرم) به ترتیب ۳/۴۵، ۹/۴۳ و ۱/۴۲ میلی لیتر بود. قابلیت هضم ماده خشک , ماده آلی در سیلوی علوفه رقم لورآ به ترتیب ۵/۶۶ و ۲/۷۰ درصد شد. مقادیرانرژی قابل هضم، انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص و قابلیت هضم (ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک) علوفه و سیلاژ رقم لورا بیشتر از دو رقم دیگر بود. ارزش نسبی علوفه ای، کیفیت نسبی تغذیه ای و ضریب خوراک مصرفی (گرم در روز به ازای کیلوگرم وزن زنده در شرایط نگهداری) در علوفه سیلوی شده آمارانت (رقم لورآ) به ترتیب ۳/۱۲۲، ۰/۱۰۸ و ۸/۴۳ شد.نتیجه گیری کلی: سیلوی علوفه رقم لورآ بدلیل داشتن خصوصیات سیلویی بهتر و پروتئین خام، تولیدگاز، قابلیت هضم بیشتر و پروتئین و انرژی قابل متابولیسم بالاتر و نیز ارزش نسبی علوفه ای، کیفیت نسبی تغذیه ای و خوراک مصرفی مناسب تر نسبت به بقیه تیمارهای آزمایشی، دارای کیفیت بهتری برای تغذیه نشخوارکنندگان بود.

کلیدواژه ها:

آمارانت ، خصوصیات سیلویی ، تولیدگاز