تحلیل مدایح بحتری

بحتری یکی از معروفترین شاعران مدیحه سرای عباسی است. در ابتدای امر اصحاب پیاز و بادمجان را مدح می نمود و با این کهسراسر عمر خود را به کسب مال بوسیله ی شعرش گذراند ولی بسیار خسیس بود. در عین حال تعصب شدیدی به اسلام داشت. شیعهبود و تشیعش را کتمان می کرد.در ایامی که بحتری در دستگاه خلافت عباسی می زیست، ضعف و فتور به دولت عباسی رسیده بود. عنصر عجمی بر عربی برتریپیدا کرده زمام امور بیشتر در دست موالیان بود.بحتری همگام و همراه با تحولات سیاسی جامعه مداحی می کند. وقتی می بیند موالیان بر خلافت عباسی چیره شده اند و عملاحکومت را اداره می کنند به طرف آنها مایل شده آنان را مدح می کند و اعاجم را از زمره ی خود شمرده محافظت از آنها را برحق تر ازآبرو و دین خود می شمارد.تلک الاعاجم تنمیکم اوائلهافخر الدهاقین ماثور وفخرکمانی اعدکم رهطی واجعلکمالی الذوائب منها والعرانینمن قبل دهقن آباء الدهاقیناحق بالصون من عرضی ومن دینی)۵۵۲۲/ )دیوان بحتری: ۴در مدایح بحتری عنصر غیر عربی تفوق و برتری دارد و ممدوحان غیر عربی او بیشتر از عربی است، بر خلاف ابوتمام کهممدوحان عربی اش بیشتر از ممدوحان اجنبی است.مشخصه ی دیگر مدحیات بحتری آن است که او بیشتر مدایحش را با توصیفاتی زیبا از طبیعت عصر عباسی)قصر و باغ و برکهو...(مقارن می سازد. به عنوان مثال زمانی که متوکل از دمشق زیارت می کند، زیباییهای طبیعت بهاری آن را در خلال مدحی که برایممدوح می سراید، این گونه تشریح می کند:اما دمشق فقد ابدت محاسنهااذا اردت ملات العین من بلدیمسی السحاب علی اجبالها فرقافلست تبصر الا واکفا خضلاوقد وفی لک مطریها بما وعدامستحسن وزمان یشبه البلداویصبح النبت فی صحرائها بددااو یانعا خضرا او طائرا غردا)۹۲۷/ )دیوان بحتری: ۵در این مقاله برخی از خصوصیات مدایح بحتری بررسی شده اند.

کلیدواژه ها:

بحتری ، شعر عربی ، قصیه ، مدح وستایش