بررسی نقش عناصر معماری داخلی در بهبود مسیریابی نابینایان و کم بینایان در فضاهای عمومی

مسیریابی یکی از توانایی های ضرور ی هر فرد در جوامع امروزی است که طراحی و برنامه ریزی آن در فضاهایمختلف شهری و عمومی بر عهده معماران، طراحان داخلی و مهندسان شهری قرار دارد. یکی از اهداف اصلی طراحیمسیریابی، توجه به شرایط کاربران با نیازهای خاص مانند نابینایان و کمبینایان بوده که متاسفانه مطالعات محدودی درراستای شناخت نحوه مسیریابی در این افراد و ادراک فضایی آنها از محیط صورت گرفته است. بررسی فرآیند دریافتمحرک های محیطی به کمک حواس پنجگانه و حواس حرکتی (درک حرکت در فضا) و تبدیل آنها به تصویر ذهنی ونقشه شناختی و سپس با مقایسه فرآیند ذهنی افراد بینا و نابینا ، نشان میدهد که در صورت ارائه محرک های محیطیمناسب و کافی، ادراک غیربصری نابینایان مطابقت بالایی با ادراک بصر ی در افراد بینا خواهش داشت. براین اساس در اینمقاله محرک های محیطی قابل ادراک برای نابینایان و کم بینایان در سه گروه مجزای عناصر فضایی، کیفیات فضایی وقوانین فضایی بررسی و راهکارها ی مسیریابی مطابق با هرکدام در به تفکیک نقش فضایی آنها معرفی شده که از تجمیعآن،ها توانایی های بالقوه اجزای فضای داخلی در بهبود فرآیند مسیریابی تعیین شده است. در آخر با مطابقت هر یک بامرحله مربوط به آن در فرآیند طراحی داخلی، مجموعه ای از راهکارهای قابل بهره گیری در معماری داخلی فضاهایعمومی برای بهبود مسیریابی نابینایان و کم بینایان به دست آمده است. لازم به ذکر است مبنای مطالعات انجام گرفته براساس تحلیل مبانی نظری معماری داخلی و ابزارهای ادراکی نابینایان بوده و در گردآوری آنها از منابع کتابخانه ای ومقالات و پژوهش های اخیر و معتبر در دنیا استفاده شده است.

کلیدواژه ها:

نابینا ، مسیریابی ، معماری داخلی ، اختلال بینایی ، نقشه شناختی ، ادراک فضایی