شناسایی مولفه های معماری چندحسی

معماری قلمرو چندگانه از تجارب حسی است که متقابلا روی یکدیگر تاثیر می گذارند و درون هم آمیخته می شوند و زمینهادراک از یک فضا را فراهم می آورند.حواس پنجگانه انسان ابزارهایی هستند که درک پدیده ها، محیط و فضای پیرامون انسان را برای او امکان پذیرمی سازند. ازدوران معماری مدرن به دلیل غالب بودن حس بینایی بردیگر حواس و با یکسونگری براساس ادراک شکل، فرم، رنگ و بافت به نظمدهی دیگر حواس انسان در محیط کمتر توجه شد، توجه طراحان محیط کالبدی نیز اغلب به طراحی بصری است.خلق فضایی بصر محور که سایرادراکات مخاطب خویش را نادیده گرفته، باعث ایجاد فضاهایی ناآشنا برای مخاطب در محیطکالبدی معماری و شهر و غیر انسانی شدن آنها شده است.هدف از این مقاله شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر ادراک حسی فضای معماری است. مولفه هایی که چه بسا اهمیتی هم پایهبا سایر مولفه های ظاهری همیشگی داشته باشند و نوع حضور هر یک از آنها تغییرات قابل توجهی را در نحوه ادراک انسان از فضاایجاد کند. این پژوهش با تکیه بر روش پژوهش کیفی و تحلیلی با بررسی چگونگی ادراک فضا آغاز شده و به تدریج وارد حوزهشناخت بیشتر از مقوله ادراک حسی و مفاهیم مرتبط با آن می شود. شناخت این مولفه ها می تواند یاری گر معماران در ارتقاءکیفیت طراحی آنها از طریق شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر ادراک حسی فضای معماری باشد. در نهایت مولفه های معماریچندحسی را ۱۴ مورد مطرح می کند. ۱۲ مورد برگرفته از مطالعات نظری پایه که شامل مولفه های فرهنگ،جنسیت،سن،رنگ،زمان، تاثیر عاطفی، معنا، ادراک جسمی، ادراک روانی، شهود، هم نشینی حواس و حضور انسان هستند و ۲ مورد که توسط نگارندهاضافه شده است و شامل مولفه های نور و بافت می باشند.

کلیدواژه ها:

معماری چندحسی ، ادراک حسی ، حواس انسان