بررسی مقدماتی اثر هیدروژل کیتوزان بر روند التیام زخم های پوستی در رت های نر بالغ

زخم های مزمن یکی از پرهزینه ترین مسائل حل نشده ی سلامتی هستند.درمان های معمول زخم های مزمن شامل تمیز کردن زخم و درمان های آنتی بیوتیکی هزینه بر و دارای عوارض جانبی می باشند. با توجه به اینکه طولانی شدن روند بهبودی زخم رنج آور بوده و از طرف دیگر موجب عوارضی از جمله عفونت، چسبندگی و یا اسکار می شود، یافتن دارویی پرسرعت در بهبودی زخم و در عین حال کم هزینه مفید و ضروری به نظر می رسد کیتوزان یک پلیمر خوراکی است از اسکلت خارجی میگو استخراج می شود و به دلیل سازگاری زیستی با بافت های انسانی و اثرات ضد باکتری، ضد قارچ و آنتی اکسیدان در صنایع دارویی و غذایی کاربرد فراوان دارد. نانوکامپوزیت کیتوزان به دلیل سازگاری زیستی بالا، زیست تخریب پذیری مناسب همچنین خواص آنتی باکتریال و ضدحساسیت کاربرد زیادی در پزشکی دارد. در این پژوهش تجربی ۱۲ سر رت نر بالغ که از لحاظ سن، وزن و وجود یا عدم وجود بیماری زمینه ای مشابه بودند، به روش تصادفی ساده به ۲ گروه - یک گروه کنترل (شستشو با آب اسرین) و یک گروه تجربی (تیمار با هیدروژل کیتوزان ) B تقسیم شدند . موش ها با ترکیبی از Ketamine و xylazine به صورت تزریق داخل صفاقی بیهوش شدند. مو های سمت راست ستون فقرات تراشیده شد و سپس با پانچ جراحی زخمی به قطر ۰.۵ سانتیمتر با برداشت ضخامت کامل پوست (Full Thickness) به طور هم زمان ایجاد شد. گروه کنترل با اسرین برای جلوگیری از بروز عفونت شستشو شدند . در گروه تجربی هیدروژل کیتوزان در هر ۲۴ ساعت یکبار به مقدار ۲ میلی لیتر با گوش پاک کن تمیز بر روی زخم مالیده شد برای بررسی بهبودی زخم، در روزهای سوم، هفتم، چهاردهم و بیست و یکم نمونه بافتی گرفته شد: از هر گروه مورد آزمایش دو رت انتخاب گردیده و در روزهای مذکور در هر گروه mean+SD محاسبه شد. در نهایت هم میانگین گروه های مختلف در پایان دوره ی آزمایش با هم مقایسه شدند . برای نمونه گیری، ابتدا ناحیه ی زخم را با لیدوکائین ۲ درصد بی حس شده، سپس با استفاده از اسکالپل نمونه ی تمام ضخامت از زخم به ابعاد ۲ در ۰/۵ سانتی متر به طوری که مقداری از بافت سالم را هم در بر بگیرد (برای مقایسه ی بافت آسیب دیده با بافت سالم )، گرفته شد . نمونه ها در فرمالین بافر ۱۰ درصد جهت تهیه ی مقاطع هیستولوژی تثبیت شده و پس از ۲۴ ساعت فرمالین نمونه ها تعویض گردید . سپس مراحل آب گیری، شفاف سازی و آغشتگی به پارافین توسط دستگاه اتوتکنیکون انجام گردید و در مرحله ی بعد توسط پارافین قالب گیری شدند . توسط میکروتوم برش هایی به ضخامت متوسط ۵ میکرون تهیه گردید و به روش متداول رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین، لام های تهیه شده رنگ آمیزی شدند . نهایتا توسط میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی های مختلف پارامترهای زیر مورد بررسی قرار گرفتند: در روز سوم آنژیوژنز (رگ زایی) و شدت آماس و ادم ارزیابی گردید . در روزهای هفتم فیبروبلاست ها و در روزهای چهاردهم و بیست و یکم فیبروسیت ها و الیاف کلاژن مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی عکس های ماکروسکوپی و هیستوپاتولوژیک نشان داد که تیمار با هیدروژل کیتوزان سبب تسرع در روند بهبود زخم شد.