بررسی تاثیر رقم و روش استخراج بر فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره هسته چند رقم خرمای استان بوشهر

سابقه و هدف : ترکیبات فعال زیستی نظیر فیبرها و پلی فنول های موجود در محصولات گیاهی ، در سلامت انسان نقش دارند . اثرات سودمند ترکیبات فنولیک به خصوصیت آنتی اکسیدانی آن ها مربوط می شود. هسته خرما که جزء ضایعات کارخانجات فرآوری خرما است بسته به نوع واریته ، به طور میانگین حدود ۱۵- ۱۰ درصد وزن کل میوه را تشکیل می دهد و به عنوان یک منبع غنی از فیبرهای رژیمی و ترکیبات آنتی اکسیدانی می باشد . هدف از این پژوهش ، مقایسه اثر روش های استخراج سنتی ( خیساندن) و فراصوت بر میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی استخراج شده از عصاره هسته سه واریته خرمای کبکاب ، زاهدی و استعمران استان بوشهر و بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی آن ها می باشد .مواد و روش ها : هسته نمونه های خرما از میوه جدا سازی شده و سپس به منظور حذف گوشت با آب شتشو و در نهایت خشک و پودر شدند . از پودر حاصله با استفاده از روش خیساندن عصاره گیری شد . به منظور بررسی اثر فرآیند فراصوت بر استخراج ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی ، سه زمان ۵ ، ۱۰ ، ۱۵ دقیقه و دو شدت ۵۰ و ۱۰۰ درصد استفاده شد . میزان محتوای فنول کل عصاره ها با استفاده از معرف فولین سیوکالتیو و محتوای فلاونوئید کل عصاره ها بر اساس روش رنگ سنجی آلومینیوم کلراید اندازه گیری شد . دو روش مهار رادیکال آزاد DPPH و ABTS جهت ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی عصاره ها به کار رفتند . یافته ها : مقایسه بین دو روش استخراج نشان داد که بازده استخراج ترکیبات موثره هسته هر سه واریته خرما در روش فراصوت نسبت به روش خیساندن بیشتربود . بیشترین بازده استخراج ترکیبات موثره مربوط به زمان ۱۰ دقیقه و شدت صوت ۱۰۰ درصد مشاهده شد . نتایج آزمون های آنتی اکسیدانی نشان داد ، عصاره های هیدروالکلی هسته سه رقم خرما ، در مهار رادیکال های آزاد وابسته به غلظت است و با افزایش غلظت ، فعالیت ضدرادیکالی آن ها افزایش می یابد ، همچنین باوجود فنول ( ۳۲۴/۲۹میکروگرم بر میلی گرم گالیک اسید) و فلاونوئید ( ۳۶۰/۱۲۸۲ میکروگرم بر میلی گرم کوئرستین) بیشتر عصاره هسته رقم زاهدی ، عصاره هسته رقم کبکاب دارای بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی بود. نتیجه گیری کلی: پودر هسته رقم زاهدی، کبکاب و استعمران منبع خوبی از ترکیبات آنتی اکسیدان طبیعی است. بنابراین بر اساس یافته های این پژوهش، پودر و عصاره هسته ارقام مختلف خرما می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی در غذاهای مختلف استفاده شود.واژه های کلیدی: هسته خرما، فراصوت، خیساندن، ترکیبات فنولی، فعالیت آنتی اکسیدانی

کلیدواژه ها:

هسته خرما ، فراصوت ، خیساندن ، ترکیبات فنولی ، فعالیت آنتی اکسیدانی