بررسی موسیقی رباعیات قاسم انوار

سید معین الدین قاسم انوار معروف به شاه قاسم از مشایخ بزرگ اهل تصوف و از شاعران نیمه دوم قرن هشتم و نیمه اول قرن نهم بشمار می رود؛ شاه قاسم از جوانی شعر می سرود و شهرتی بهم زده و اشعارش زبانزد خاص و عام شده بود. او تالیفاتی به نظم و نثر به زبان فارسی دارد و جایگاه معنوی و عرفانی ویژهای در زمان خود داشته است . زبان شعریش با توجه به سبک قرن نهم همان زبان عرفانی و عارفانه رایج در سبک عراقی است و دیوان اشعارش بیشتر در مورد وحدت وجود و اصطلاحات دینی و عرفانی است . هدف از این پژوهش بررسی موسیقی درونی ، بیرونی و کناری رباعیات شاعر با استفاده از روش تحقیق تحلیلی - بسامدی و نشان دادن این مسئله است که موسیقی تا چه میزان بر نظم آهنگ شعر او تاثیر گذارده و این که قاسم انوار چگونه با استفاده از موسیقی و ترفندهای بدیعی ، معنی شعر را به خواننده القا کرده است . قاسم انوار در دیوان اشعار خود ۴۶ رباعی سروده که از زوایای گوناگون قابل بحث و بررسی است . بررسی رباعیات شاعر نشان می دهد که شاعر با استفاده از ردیف های فعلی ، یک جزئی و ساده همچنین قافیه های اسمی و استفاده از آرایه های تکرار، واجآرایی ، جناس، تلمیح ، تضاد و ... به آهنگین بودن و زیبایی اشعار خود افزوده است .

کلیدواژه ها:

قاسم انوار ، رباعی ، قافیه ، ردیف ، موسیقی کناری ، موسیقی درونی .