تحلیل تطبیقی حق اعتصاب کارمندان در کشور انگلستان، فرانسه و ایران

اعتصاب به معنی توقف موقت کار توسط گروهی از کارکنان به منظور بیان شکایت یا تحمیل یک تقاضا است. در اعتصاب اقدام علیه کارفرمایان انجام میگیرد؛ و در نهایت ممکن است کارگران و مدیران وارد ستیز اجتماعی شوند. اعتصاب ریشه در نابرابری طرفین رابطه کار و عدم وجود سازوکار مناسب جهت حل و فصل اختلافات دارد. اعتصاب خودداری ارادی و دسته جمعی کارگران از انجام دادن کار، به منظور رسیدن به هدف های مشخصی صورت می گیرد، اما به معنی نقض همیشگی قرارداد نیست. کارفرمایان معموال اعتصاب را عملی خرابکارانه، زیان آور برای جامعه و از بین برنده و تلف کننده منابع می دانند. کارگران اعتصاب را برای بیان گروهی اعتراض خود بر ضد نارساییهای اقتصادی-اجتماعی و شغلی، اعتراض به رفتارهای شغلی ناپسند کارفرمایان می دانند. اعتصاب آخرین حربه کارگران معترض به شرایط نامساعد کاری جهت مطالبه حقوقشان است. موضع کارفرمایان و حکومت ها نسبت به این پدیده اجتماعی، تا چندی پیش مبتنی بر منع و سرکوب بود. کمتر از یک قرن از رفع ممنوعیت حقوقی و شناسایی آن به عنوان یک «حق» می گذرد. البته، در این میان، برخی نظامها تاکنون نیز از شناسایی اعتصاب به عنوان حق خودداری کرده و با آن به مثابه عمل واجد مصونیت های قانونی برخورد کرده اند که البته در برخی شرایط اقدام به آن، ضمان آور است. با وجود این، در مورد اعتصاب و رژ یم حقوقی آن، خواه در خصوص شناسایی یا شرایط و آیین اعمال آن و همچنین محدودیت های حاکم بر اعمال آن، نظام های حقوقی رویکرد یکسانی نداشته اند؛ امری که با عنایت به تفاوت در نظام های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حقوقی در کشورهای مختلف، طبیعی به نظر می رسد. بر همین اساس، نظام های فرانسه و انگلستان به عنوان نمایندگان رویکردهای حداکثر و حداقل گرا، موضع کامال متفاوتی نسبت به این پدیده داشته اند. فهم این تنوع برای نظام هایی همچون ایران که در مرحله شناسایی و تنظیم این حق است، رهیافت مفیدی خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

اعتصاب ، کارگر ، کارفرما ، اعتراض ، رفع ممنوعیت.