سنجش وضعیت شاخص های سلامت شهری در سطح شهر تهران (نمونه موردی: محلات تجریش، بازار و اسماعیل آباد)

سلامت شهری مفهومی چندبعدی است و نتیجه ی شرایط و ویژگی های محیط زندگی است که فرد در آن قرار دارد. به دنبال افزایش سطح شهرنشینی و تبعات ناشی از لجام گسیختگی آن، در برخی موارد زمینه های تهدید سلامت انسان و خصوصا کیفیت زندگی شهروندان در کشورهای درحال توسعه، شکل گرفته است. ازآنجاکه شهر تهران، در بسیاری از جنبه های سلامت شهری دچار لغزش و افول شده است و شهروندان آن همه روزه با ابعاد مختلف ناشی از این افول در محیط شهری خود مواجه هستند، لذا سنجش وضعیت بحث سلامت شهری در سطح این کلان شهر، کاملا ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش، بر اساس سطوح مختلف میزان توسعه یافتگی، محلات «تجریش»، «بازار» و «اسماعیل آباد» به عنوان حوزه های مطالعه انتخاب شده است. هدف اصلی پژوهش، ارائه و سنجش شاخص های مهم سلامت شهری در قالب ابعاد رویکرد توسعه پایدار با تکیه بر فضای مطالعاتی جامع و ارائه راهبردهای ارتقای سطح سلامت در این محلات است. در جهت آشکارسازی وضعیت شاخص ها با نظر به ماهیت خاص آن ها، روش های میدانی با ابزار مصاحبه و پرسش نامه، مطالعات اسنادی و بهره گیری از داده ها، سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل فضایی به کار گرفته شد و نتایج نهایی ضمن هم مقیاس سازی، تلفیق شدند. با بهره گیری از فرمول کوکران، درمجموع تعداد ۲۸۳ پرسشنامه با میزان آلفای کرونباخ ۷۶۶/۰ در مرحله ی پیش آزمون، تکمیل و تحلیل شده است. بررسی محاسبات داده های حاصل از پژوهش و مقایسه تطبیقی آن ها با اسناد فرادست و نقشه های به دست آمده، بیانگر آن است که در حوزه زیست پذیری اجتماعی، رقابت پذیری اقتصادی و پایداری محیطی و سنجه های تعریف شده در هر بعد، روند کلی نتایج نشانگر رابطه نسبتا مستقیم میزان توسعه یافتگی با مولفه ی سلامت شهری است و در برخی موارد، این رابطه روند متفاوت به خود می گیرد. پایین بودن کلی میانگین برخی شاخص های سلامت شهری در هر سه محله و وجود تفاوت های معنادار در سطوح موردمطالعه، لزوم برنامه ریزی موثر در این حوزه را آشکار می سازد.

کلیدواژه ها:

سلامت شهری ، توسعه پایدار ، محله تجریش ، محله بازار ، محله اسماعیل آباد