مقایسه الگوهای روزانه و میانگین ماهانه آلاینده PM۲.۵جوی در مناطق مختلف تهران طی فصل سرد سال

از آنجا که در سالهای اخیر، آلاینده ذرات معلق ریز PM۲.۵ جوی مهم ترین آلودگی هوای تهران طی فصل سرد سال بوده، این تحقیق به مقایسه هوای مناطق مختلف تهران از نظر آلاینده PM۲.۵ در ساعات مختلف شبانه روز و میانگین ماهانه طی ماههای سرد آذر و دی پرداخته است. این مطالعه برای دوره ۴ ساله ۱۴۰۱-۱۳۹۸ صورت گرفته است. طی فصل سرد، چشمه های اصلی آلودگی ذره ای PM۲.۵ شهر تهران، تردد وسایل نقلیه و فعالیتهای صنعتی بوده و شرایط هواشناسی از قبیل رکود هوا و عدم تهویه آن و وارونگی دمایی باعث افزایش غلظت آلاینده PM۲.۵ می شود. نتایج بررسی الگوهای روزانه آلاینده PM۲.۵ در مناطق مختلف تهران نشان می دهد که الگوی یکسانی در کل تهران حاکم نیست. وجود کوهستان در مناطق شمال تهران و دشت در جنوب آن باعث شده ضخامت لایه مرزی جوی از شمال بسمت جنوب تهران بتدریج افزایش یابد. بنابراین رشد لایه آمیخته ظهرهنگام و بدنبال آن کاهش غلظت آلاینده PM۲.۵ بر اثر افزایش حرکات همرفتی جوی در مناطق جنوبی تر نسبت به سایر مناطق، محسوس تر بوده و کمینه ظهرگاهی آلاینده درمقایسه با مناطق دیگر طولانی تر رخ می دهد. در حالیکه در شمالی ترین مناطق مانند منطقه اقدسیه کمترین غلظت آلاینده در اوایل صبح رخ داده و سپس تا عصر بتدریج غلظت آلاینده افزایش می یابد. طی آذر ماه دامنه شبانه روزی غلظت PM۲.۵ بالاترین مقدار را در مناطق جنوبی تهران داراست و در کل تهران همبستگی منفی معنی داری بین دامنه شبانه روزی غلظت PM۲.۵ و غلظت ساعت ۱۵ ظهر آن وجود دارد. مقایسه میانگین ماهانه غلظت آلاینده PM۲.۵ مناطق مختلف تهران طی ماههای سرد آلوده آذر و دی نشان می دهد که تمیزترین مناطق تهران ایستگاههای ژئوفیزیک، پونک، گلبرگ واقع در بخش مرکزی مناطق شمال تهران و ایستگاه مسعودیه در جنوب شرق تهران بوده و آلوده ترین منطقه ایستگاه منطقه ۱۹ واقع در جنوب تهران می باشد.

کلیدواژه ها:

آلاینده PM۲.۵ ، تغییرات ساعتی ، لایه آمیخته ، ترافیک وسایل نقلیه ، دامنه شبانه روزی.