واکاوی چالش ها و موانع فرایند هدایت تحصیلی دانش آموزان دوره اول متوسطه

این پژوهش با هدف بررسی چالش ها و موانع فرایند هدایت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه اول در استان خراسان رضوی انجام شده است که با رجوع مستقیم به تجربه زیسته ذینفعان این طرح، درصدد واکاوی چالش های عملی اجرای شیوه نامه هدایت تحصیلی (ابلاغ شده ۱۳۹۵) بوده است. با اتخاذ رویکرد کیفی با ۵۲ مطلع کلیدی (مجریان و جمعیت هدف و والدین) مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته انجام شد. داده های کیفی طی دو مرحله انتزاع تحلیل مضمون شد، و در نهایت، چالش ها و موانع اجرای شیوه نامه ذیل ۱۱ مقوله طبقه بندی شد که عبارت بودند از چالش های ماهیت و چالش های عملیات اجرای آزمون های آنلاین، ناسازه های توسعه متوازن رشته ای، توزیع نامتوازن تقاضا در رشته ها، نگرشها و جهت گیریهای عملی والدین، نگرشها و جهت گیریهای عملی دانش آموزان، موانع فعالیت موثر مشاوران، اثر مدیران مدارس، ضعف همکاری دبیران، اجرای ناهمسان شیوه نامه در مدارس مختلف، محدودیتها و ناکارآمدی بازدیدهای شغلی و نواقص اطلاع رسانی. به نظر می رسد فرایند هدایت تحصیلی هم کمبودهایی در عملیات اجرایی و شرایط سخت افزارانه دارد و هم کارگزاران و ذینفعان آن، کمبودها و تناقض هایی از لحاظ شناخت، باور، انگیزه و رفتار دارند. این موارد همسو با اهداف تصریح شده فرایند هدایت تحصیلی نیست. به منظور کاهش چالش ها و موانع اجرا، موارد زیر پیشنهاد می شود: فرم کارگاهی جلسات، اشاعه اجتماعی و استفاده از داوطلبان، درگیرکردن دبیران، تاکید بر منافع و پیامدهای فردی انتخابها، تناسب محتوای پیام ها با پایگاه اجتماعی-اقتصادی دانش آموزان مدارس، پیش آگهی به مخاطب و پذیرش فروتنانه مشکلات فنی، مستندسازی تجارب و اخذ بازخورد مکتوب.

کلیدواژه ها:

انتخاب رشته ، توسعه متوازن ، کنکور ، مشاوره ، هدایت تحصیلی