گزینش چندصفتی لاین های پیشرفته امیدبخش کلزا با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ مطلوب

وجود تنوع ژنتیکی برای تداوم و پیشرفت برنامه های بهنژادی گیاهان زراعی و افزایش کارایی انتخاب ضروری است. در این مطالعه تعداد ۱۹ لاین پیشرفته امیدبخش (نسل F۷) به همراه دو رقم دلگان و RGS۰۰۳ در سه ایستگاه تحقیقاتی (گرگان، ساری و زابل) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مورد ارزیابی قرار گرفتند. بالاترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی به ترتیب برای صفات تعداد شاخه های فرعی و تعداد خورجین در بوته به دست آمد. بیشترین درصد وراثت پذیری عمومی به ترتیب مربوط به روز تا پایان گلدهی و روز تا گلدهی بود و کمترین مقدار وراثت پذیری به ارتفاع بوته اختصاص داشت. ژنوتیپ های G۱۶، G۱۸، G۱۵، G۱، G۲، G۵ و G۲۰ با داشتن مقدار شاخص انتخاب ژنوتیپ مطلوب SIIG (Selection index of ideal genotype) بالا و همچنین عملکرد دانه بالاتر از میانگین، به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی شناخته شدند و می توان از آن ها برای انجام آزمایش های بیشتر از جمله آزمایش سازگاری استفاده نمود. همچنین نتایج تجزیه به عامل ها و ضرایب همبستگی ژنتیکی نشان دهنده ارتباط مثبت صفات تعداد شاخه های فرعی، تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین با عملکرد دانه بود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که صفات تعداد شاخه های فرعی، تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین می توانند به عنوان شاخص های مناسب در برنامه های به نژادی برای انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد بالا در کلزا مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

Phenotypic and genotypic coefficient of variation ، Genetic correlation ، Seed yield ، Rapeseed ، Promising advanced line ، ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی ، همبستگی ژنتیکی ، عملکرد دانه ، کلزا ، لاین پیشرفته امیدبخش