بررسی مسائل (چالش های) اقتصاد آموزش عالی ایران

آموزش عالی کشور در طول دوره تکامل خود با چالش ها و مسائل متعددی روبرو بوده است. به گونه ای که چالش ها و مسائل پیش رو با ایجاد موانع در راه رسیدن آن به تعالی، باعث اختلال در فعالیت ها و کارکردها، برهم زدن تعادل و انسجام، و همچنین کاهش عملکرد و ناکارآمدی آن در جامعه در حوزه های مختلف شده است. یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در فرایند سیاست گذاری و برنامه ریزی نظام آموزش عالی، شناسایی و برخورد با چالشها و مسائل ناشی از آن ها، به صورت آگاهانه، سنجیده، در زمان مناسب، و بر اساس مبانی فکری و چارچوب عملی و رفتاری مبتنی بر حقیقت، عقلانیت و منطق است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل اقتصاد آموزش عالی و رتبه بندی آنها از طریق مرور نظاممند متون علمی (فراترکیب پژوهش های پیشین) و مصاحبه نیمه ساختاریافته با صاحبنظران و خبرگان علمی و اجرایی در این حوزه انجام شده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف در زمره پژوهشهای کاربردی و ازنظر روش توصیفی- تحلیلی بوده است. دادهها و اطلاعات با استفاده از روش تحلیل مضمون و آزمون فریدمن مورد تحلیل قرار گرفتند. بر اساس تحلیل نظرات و دیدگاههای صاحبنظران ۹ چالش (مانند ناکارآمدی مالیه آموزش عالی، ناکارآمدی نظام تصمیمگیری تخصیص منابع، تاثیر نظامات بیرونی بر آموزش عالی و غیره) و ۲۳ مسئله (ناکارآمدی در تامین، تخصیص و مدیریت منابع مالی، کیفیت پایین نظام تصمیمگیری، نامشخص بودن آثار و پیامدهای آموزش عالی در جامعه و غیره) احصا و شناسایی شدند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داده است که چالش ها و مسائل از اهمیت و اولویت یکسانی برخوردار نیستند. لذا با توجه به شرایط و نیاز جامعه پرداختن به برخی از آن ها از اولویت بیشتری نسبت به سایرین برخوردارند.

کلیدواژه ها:

اقتصاد آموزش عالی ، چالش ها ، مسائل