بررسی مقاومت به شدت های مختلف برداشت گونه هایBromus tomentellus L. Festuca ovina, و Stipa hohenackeriana به منظور تعیین حد بهره برداری در مرتع فیروزکوه

یکی از فاکتورهای مهم در تعیین ظرفیت چرایی، مشخص کردن حد بهره برداری مجاز گونه ها می باشد. این بررسی جهت تعیین بهترین شدت برداشت علوفه گونه هایBromustomentellus L.Festucaovina, و Stipahohenackeriana درمراتع نیمه استپی سرد کوهستانی فیروزکوه در طول سال های ۸۵ تا ۸۹ به اجرا درآمد. تیمارها شامل شدت های مختلف برداشت ۲۵، ۵۰ ، ۷۵ درصد و شاهد بودند. در سال اول محدوده ای به مساحت یک هکتار انتخاب و حصارکشی شد. از هر یک از گونه های بالا ۴۰ پایه متوسط و هم اندازه انتخاب شده و هر یک از تیمارهای فوق بر روی ۱۰ پایه، بدین ترتیب که پایه (۱۰-۱) تیمار شاهد، پایه (۲۰-۱۱) تیمار ۲۵ درصد، پایه (۳۰-۲۱) تیمار ۵۰ درصد وپایه (۴۰-۳۱) تیمار ۷۵ درصد اعمال گردید. پایه های مورد مطالعه توسط تابلوها شماره گذاری و متمایز گردیدند و برداشت بصورت دستی و توسط قیچی باغبانی صورت گرفت. ابتدا پس از وارد کردن داده ها در محیط Excel، طرح در قالب آماری کرت های خردشده در زمان در نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثرات تیمار، سال و اثر متقابل سال در تیمار در سطح یک درصد معنی دار شد. همچنین مقایسه میانگین تیمارها در سال های مختلف نشان داد که کاهش عملکرد علوفه گونه های مورد بررسی تحت تاثیر میزان بهره برداری قرار داشتند. در این رابطه دو گونه B.tomentellusو S.hohenackeriana حساس به خشکسالی بوده درحالی که گونه. F.ovina  به خشکی مقاوم تر بوده و بیشتر تحت تاثیر شدت بهره برداری قرار داشت. بعنوان مثال گونه B.tomentellus با میانگینی برابر ۲۱/۱۰ گرم درپایه کمترین مقدار تولید علوفه مربوط به سال ۱۳۸۷و بیشترین میزان آن با میانگینی برابر ۲۱/۱۳ گرم درپایه را به سال ۸۸ اختصاص یافت. همچنین اثر تیمارهای برداشت شده نشان داد که تیمار ۲۵ درصد و شاهد بر میزان تولید این گونه ها تاثیری نداشته و باعث کاهش میزان تولید علوفه گونه های مورد مطالعه گردید. بعنوان مثال گونه S.hohenackeriana با میانگینی برابر با ۷۳/۱۱ گرم درپایه بیشترین میزان تولید مربوط به تیمار ۵۰ درصد و کمترین میزان آن برابر با ۶۱/۱۰ گرم درپایه به تیمار شاهد اختصاص یافت. بنابراین حد بهره برداری مجاز برای گونه های فوق حداقل۵۰ درصد پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

مقاومت به شدت برداشت ، علوفه ، فیروزکوه ، Bromus tomentellus ، Festuca Ovina ، Stipa hohenackeriana