تغییرات ترکیب گیاهی در شدت های مختلف چرای دام در جنگل بلوط دالاب استان ایلام

چرای دام یکی از مهمترین عوامل در فراهم نمودن شرایط محیطی برای تغییر در ترکیب گونه ای، ساختار و کارکردهای اکوسیستم ها می باشد. جنگل های غرب ایران نیز به عنوان یکی از اکوسیستم های ارزشمند از این تهدید مستثی نبوده و ضروری است جنبه های مختلف این پدیده در این اکوسیستم ها مورد مطالعه قرار گیرد. بدین منظور اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی، خاک و سایر متغییرهای محیطی در کف جنگل دالاب در استان ایلام با استفاده از ۵۳ قطعه نمونه (۱۶×۱۶ متری) به روش تصادفی در شدت های مختلف چرای دام برداشت شد. برای طبقه بندی گروه گونه های اکولوژیک از روش آنالیز دو طرفه گونه های شاخص، برای تعیین گونه های معرف هر کلاس از آنالیز گونه های شاخص و برای مشخص کردن ارتباط گروه های گیاهی با عوامل مختلف مورد بررسی از روش رسته بندی تحلیل تطبیقی متعارفیاستفاده گردید. نتایج نشان داد که چرای دام در کنار فاکتورهای توپوگرافی، خاک و نور رسیده به کف جنگل به عنوان تاثیر گذارترین عوامل بر ترکیب گیاهی شناخته شدند. چرای دام با بیان ۲/۱۱ درصد از تغییرات موجود در گونه های گیاهی، بیشترین تاثیر را در ایجاد تغییر در فلور کف جنگل داشت. افزایش چرای دام عمدتا باعث افزایش فراوانی گونه های غیر خوشخوراک و مقاوم به چرای دام و کوبیدگی خاک و همچنین افزایش گونه های یکساله مانند Bromus tectorum، Picnomon acarna، Minuartia picta ،  Rochelia disperma، Holesteum umbellatum، Lophocloa phloridesو Valerianellavesicaria شده است. این گونه ها بر اساس تراکم، حضور و منابع موجود به عنوان مهاجم شناخته شدند. از طرفی به نظر می رسد گسترش گونه های خوشخوراکی نظیر  Vicia sativa،Trifolium physodes، Lens cyanea،Lathyrusinconspicaus در سایت چرای متوسط، مبین نقش چرای متعادل دام در حفظ مناسب ترکیب گونه های گیاهی درمراتع است.

کلیدواژه ها:

ایران ، جنگل های بلوط ، شدت چرای دام ، رسته بندی ، گونه های مهاجم