بررسی علائم بالینی و بیومارکرهای بیماری زئونوز لیشمانیوز جلدی در انسان؛ یک مطالعه مروری

مقدمه: لیشمانیوز بیماری زئونوزی است که توسط نیش پشه خاکی به طور مشترک بین انسان و دام (حیوانات مهره دار) ایجادو منتقل می شود. این بیماری چهار چرخه انتقال دارد و توسط انگل تکیاخته درون سلولی به نام لیشمانیا spp ایجاد می شود و توزیع جهانی دارد. علائم بالینی افراد مبتلا به لیشمانیوز به صورت جلدی-احشائی بروز پیدا میکند. بیومارکرهای مترشحه ازمیزبان در بروز علائم بالینی نقش ویژهای ایفا می کنند. این مطالعه مروری با هدف شناخت علائم بالینی متاثره از بیومارکرهابه طور خاص در لیشمانیوز جلدی انجام شده است.مواد و روش ها: این مطالعه در سا ل ۱۴۰۱ با جستوجوی پیشرفته در پایگاه داده پابمد و با کلیدواژه های Leishmaniasis, leishmania sand fly, Sand fly, Biomarkers و بررسی مقالات از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ و از مجله علوم پزشکی اصفهان (۱۳۹۲) صورت گرفته است. پس از جس توجوی اولیه، تنها مقالات با عنوان مورد هدف برگزیده شدند و سپس منطبقبر چک لیست طراحی شده توسط پژوهشگر، چکیده مقالات مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: علائم بالینی متفاوتی بسته به گونه های مختلف انگل و نوع پاسخ ایمنی در انسان ایجاد می شود که اکثر اشکال آنپوستی یا جلدی است. لیشمانیوز جلدی (CL) شایع ترین نوع است که به فرم بثورات پوستی بدون علامت معمولا در آغاز از صورت ظاهر میشود که از ماکول ها، پاپول ها یا گره ها تشکیل می شود و می توانند خودبه خود ترمیم شوند یا مزمن شوند و منجربه اسکارهای بدشکل شوند و همچنین ایجاد عفونت می کند. به علت پاسخ ایمنی پیچیده، پاتوژنز این بیماری به طور دقیقمشخص نشده است اما ماکروفاژها سیتوکین ها و کموکاین ها را تولید می کنند و در نتیجه رویدادهایی را ایجاد می کنند کهبه واسطه پاسخ ایمنی میزبان و متعاقبا ایجاد عفونت یا درعوض، کنترل بیماری کمک می کنند. پژوهش ها در محیط کشتماکروفاژها نشان داده اند که تولید آگونیست های IL-۱۲ در روند بهبود زخم های ناشی از لیشمانیوز پوستی می تواند موثر باشد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان میدهد که بررسی سیتوکین ها نظیر آگونیست های IL-۱۲ به عنوانبیومارکر بیماری لیشمانیوز، به شناخت علائم بالینی و پاتوژنز بیماری کمک می کند.

کلیدواژه ها:

لیشمانیوز ، علائم بالینی ، سیتوکین