ارزیابی وضعیت بیابان زایی با استفاده از دو معیار آب و اقلیم (مطالعه موردی: بخشی از اراضی حوزه جازموریان)

طی چند دهه گذشته کوشش های جهانی فراوانی برای مقابله و تعدیل این پدیده انجام شده است و یکی از مهمترین این اقدامات موضوع کنوانسیون مقابله با بیابان زایی و تعدیل اثرهای خشکسالی از سوی سازمان ملل متحده می باشد. در این تحقیق به ارزیابی شدت بیابان زایی و شناخت مهمترین عوامل موثر بر تخریب اراضی بخشی از حوزه جازموریان پرداخته شد. در این تحقیق برای ارزیابی شدت بیابان زایی از مدل IMDPA استفاده شد. با توجه به محدودیت زمانی و هزینه دو معیار آب و اقلیم انتخاب گردید. ابتدا با تعیین میانگین هندسی شاخص ها و بعد معیارها، بیابان زایی کل محاسبه گردید و ارزش کمی شاخص ها و معیارها و بیابان زایی نهایی در ۴ کلاس کم، متوسط، شدید و بسیار شدید تقسیم بندی شد. سپس با استفاده از GIS نقشه شدت بیابان زایی منطقه در دوره های مطالعاتی رسم گردید. نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، معیار آب غالب می‎باشد و با متوسط وزنی ۲/۳ در کلاس شدید طبقه‎بندی شد. پس از آن معیار اقلیم با متوسط وزنی ۴/۲ در رتبه بعدی قرار داشت. نتایج حاصل گویای آن است که مهمترین شاخص های بیابان زایی در منطقه مورد مطالعه به ترتیب افت آب زیرزمینی، هدایت الکتریکی آب، بارش، شاخص خشکی ترانسو، شاخص استمرار خشکسالی و شاخص SPI بود.

کلیدواژه ها:

تخریب اراضی ، شاخص ، افت آب زیرزمینی ، میانگین هندسی ، حوزه جازموریان