بررسی طرحواره فرآیند عاطفی گفتمان در رمان «مرافئ الحب السبعه» اثر علی القاسمی (براساس نظریه نشانه-معناشناختی گرمس)

نشانه معنی شناسی عاطفی، شیوه نقد ادبی است که پس از نشانه شناسی ساخت گرا با هدف بررسی چگونگی شکل گیری عواطف و ارتباط آن با درک انسان از محیط پیرامونی اش به وجود آمد. در همین راستا طرحواره فرآیند عاطفی ازسوی گرمس مطرح شد. این طرح واره شامل پنج مرحله تحریک عاطفی، توانش، شوش، هیجان و ارزیابی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی زنجیره حالات عاطفی در رمان مرافئ الحب السبعه با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی و از رهگذر مطالعه منابع کتابخانه ای به رشته نگارش درآمده است. در این اثر، شوش عاطفی تحت تاثیر مفهوم فلسفی نیستی است که از منظر نشانه معنی شناسی از آن به غیاب تعبیر می شود. بنابراین طرحواره فرآیند عاطفی داستان بر اساس حضور سوژه و غیاب وطن شکل گرفته است. یافته های پژوهش، نشان می دهد، اولین مرحله طرحواره فرآیند عاطفی داستان، عاطفه ترس است که تحت تاثیر آن، کنش مهاجرت شکل گرفته است. شوش دلتنگی، تحت تاثیر اقامت طولانی در سرزمینی بیگانه هویت عاطفی سوژه را شکل داده است و تداوم این وضعیت، درخودماندگی او را به همراه داشته و به همین خاطر او کمترین فشاره عاطفی را تجربه کرده است. از آنجا شگرد پیش تنیدگی و کنش مهاجرت سبب خلاصی سوژه از این حس نشد؛ در مرحله ارزیابی طرحواره عاطفی داستان که مبتنی بر تغییر موضع و دیدگاه سوژه است، عاطفه انتظار جایگزین حس غربت شده است.

کلیدواژه ها:

نشانه شناسی عواطف ، حضور و غیاب ، طرحواره عاطفی ، عاطفه غربت ، عاطفه انتظار