ارزیابی توان ذخیره کربن گونه های شورروی Suaeda fruticosa، Tamarix aphylla،Tamarix leptoptala و Alhagi camelorum و گونه غیرشورروی Artemisia sieberi

به منظور بررسی و مقایسه توان ترسیب کربن گیاهان شورپسند و اولویت بندی و معرفی آنها برای احیاء اراضی شور، گونه هایSuaeda fruticosa Forssk. ex J.F.Gmel، Tamarix aphylla (L.) H.Karst. ، Tamarix leptopetala Bunge و Alhagi camelorum DC. به عنوان گونه های شورروی و گونه Artemisia sieberi Besser به عنوان گونه غیرهالوفیت در مناطق خشک انتخاب شدند. پس از انتخاب سایت جنوب گرمسار در سال ۹۶، لیست فلورستیک آنها تعیین شد. سپس در زمان رشد حداکثری گیاهان، از اندام های هوایی، زیرزمینی و خاک زیر بوته ها و بین بوته ها، تعداد ۱۰ نمونه برداشت شد. نمونه ها پس از آماده سازی به آزمایشگاه موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور منتقل و مقدار کربن آلی نمونه های سرشاخه و ریشه و مقدار کربن آلی، هدایت الکتریکی، اسیدیته و بافت نمونه های خاک تعیین گردید. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل آماری داده ها نشان داد که میانگین درصد کربن ذخیره شده در سرشاخه و ریشه A.camelorum برابر ۸۶/۸۶ درصد، T. leptopetala برابر ۳/۸۵ درصد،  T. aphyllaبرابر ۴۹/۸۱ درصد، S. fruticosa برابر ۲۲/۸۶ درصد و A. sieberi برابر ۸۳/۸۸ درصد است. بنابراین A. sieberi بیشترین مقدار ذخیره کربن در واحد حجم را دارد. میانگین کربن موجود در خاک زیر بوته  A. camelorum برابر ۷۸/۰ درصد، T. leptopetala برابر ۰۸۷/۱ درصد، T. aphylla برابر ۶۲/۰ درصد، S. fruticosa برابر ۸۴/۰ درصد و A. sieberi برابر ۵۵/۰ درصد تعیین شد. بر اساس نتایج، میزان تولید A. camelorum ۷/۵۸ کیلوگرم در هکتار،  T. leptopetala ۹۲/۱۶۰ کیلوگرم در هکتار، T. aphylla ۳۵۷۳ کیلوگرم در هکتار، S. fruticosa ۲۵/۱۵ کیلوگرم در هکتار و A. sieberi ۱/۸۰ کیلوگرم در هکتار برآورد شده است. بنابراین در شرایط یکسان اکولوژیکی، گونه T. aphylla قادر است حجم بیشتری از کربن موجود در فضا را جذب و ترسیب کند. بر همین اساس، مقدار کربن ترسیب شده در خاک زیر بوته A. camelorum ۹/۳۲ تن در هکتار و در خاک بین بوته ها ۹۱/۲ تن در هکتار، مقدار کربن ترسیب شده در خاک زیر بوته T. leptopetala ۶/۴۱ تن در هکتار و در خاک بین بوته ها ۹۴/۲ تن در هکتار، مقدار کربن ترسیب شده در خاک زیر بوته T. aphylla ۸/۲۲ تن در هکتار و در خاک بین بوته ها ۵۸/۲ تن در هکتار، مقدار کربن ترسیب شده در خاک زیر بوته های S. fruticosa ۹/۲۷ تن در هکتار و در خاک بین بوته ها ۳۲/۲ تن در هکتار و مقدار کربن ترسیب شده در خاک زیربوته های A. sieberi ۲/۳۴ تن در هکتار و در خاک بین بوته ها ۲/۴ تن در هکتار محاسبه و برآورد شد. با توجه به نتایج به دست آمده، گونه T. aphylla بعلت دارا بودن بیشترین میزان تولید، بیشترین میزان ترسیب کربن را دارد.

کلیدواژه ها:

گیاهان هالوفیت ، مناطق شور ، کویر گرمسار ، ترسیب کربن