شناسایی مناطق مستعد توسعه میان افزا با استفاده از دورسنجی (مورد مطالعه: کلانشهر اهواز)

زمانی که در یک محدوده زیستی، پدیده پراکنده ­رویی کالبدی پدیدار شود، می توان گفت که درون شهر فضاهای بلااستفاده، رها شده، ناکارآمد و فرسوده شکل می­ گیرد؛ از این روست که توجه و برنامه­ ریزی برای استفاده از این فضاها اهمیت پیدا می­ کند. در واقع رشد هوشمند شهری یکی از راهکارهای اساسی در پاسخ به پراکنده ­رویی است. بنابراین توجه به اصول توسعه میان افزا در محدوده­ های دارای ظرفیت شهر مانند بافت­های فرسوده، مخروبه ها، اراضی بایر و بافت­های ناکارآمد شهری می تواند به عنوان یکی از راهبرد های اساسی برای دستیابی به رشد هوشمند شهری کمک نماید. هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی محدوده های با قابلیت توسعه درون زا با تاکید بر شاخص های قابل دستیابی از داده های دورسنجی شامل بخش های فرسوده و زمین های بایر در محدوده قانونی شهر اهواز است. برای این منظور پس از تهیه و استانداردسازی تصاویر ماهواره ای لندست (سنجنده ETM) و IRS (سنجنده ۱D)، با استفاده از مدل های WS (تقسیم حوزه ای) و MLC (بیشترین همانندی) به طبقه بندی و استخراج بافت های مورد نظر پرداخته و سپس در GIS با ترکیب خروجی های پیشین، نقشه کلاسه بندی مناطق قابل پیشنهاد توسعه میان افزا ارائه گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که از مساحت ۱۸ هزار و ۶۵۰ هکتاری محدوده قانونی شهر اهواز، بیش از شش هزار و ۷۲۶ هکتار (شامل مناطق شناسایی شده بایر و بافت فرسوده) قابلیت توسعه میان افزا را دارند. این مقدار ۳۶.۲درصد از مساحت شهر را شامل می ­شود. همچنین از کل پهنه پیشنهادی برای توسعه میان افزای اهواز، در بافت های فرسوده و اراضی بایر، بیشترین مساحت متعلق به اراضی بایر  با بیش از پنج هزار و ۷۶۸ هکتار و کمترین مقادیر مربوط به قطعات بافت فرسوده با بیش از ۹۵۸ هکتار، به ترتیب با ۸۵.۷ و ۱۴.۳ درصد از کل مناطق اختصاص یافته به توسعه میان افزای منطقه مورد پژوهش بوده است.

کلیدواژه ها:

توسعه میان افزا ، اراضی بایر ، بافت فرسوده ، داده های دورسنجی ، شهر اهواز