شناسایی راهبردهای پاسخ به بحران همه گیری کووید – ۱۹ در فضای رسانه ای ایران

هدف: در آغاز هر بحرانی، اتخاذ راهبردهای مناسب، برای ایفای نقش رسانه ها به منظور مدیریت وضعیت اهمیت زیادی دارد. در وضعیت عالم گیری کووید ۱۹، رسانه های رسمی و غیررسمی در ایران، برای برآوردن نیازهای اطلاعاتی مردم و همچنین کمک به حل بحران، راهبردهایی را در پیش گرفتند که مطالعه شیوه های واکنش آن ها به بحران در ماه های آغازین را لازم می سازد. با توجه به اینکه پیام های تولیدشده رسانه ها در موقعیت بحران، گویای راهبردهای آن ها برای حل بحران است، مقاله حاضر از نظریه ارتباطات بحران وضعیتی استفاده می کند. روش: در این مقاله محتوای خبری ۷ ماه اول همه گیری، در دو رسانه تلویزیون (اخبار ساعت ۲۱) و اینستاگرام، تحلیل محتوای مضمون شده است تا ضمن مطالعه تفاوت ها و شباهت های راهبردهای واکنش به بحران در این دو رسانه، شیوه مدیریت آن ها نیز در این موقعیت آشکار شود. در مجموع ۲۵۷ خبر مرتبط با ویروس کرونا در پخش خبری ساعت ۲۱، از شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران منتشر و ۶۵۹ محتوای مرتبط با موضوع در صفحات نمونه اینستاگرام تولید شده است که همه آن ها تحلیل مضمون شده اند. یافته ها: یافته ها حضور سه کلان مضمون را در هر دو رسانه نشان می دهد که عبارت اند از: شرایط مواجهه با بیماری، عاملان بحران همه گیری و راه حل های بحران. نتیجه گیری: تطبیق مضامین با راهبردهای واکنش به بحران نشان می دهد که هر دو رسانه از چهار راهبرد چاپلوسی، فاصله گذاری، رنج و سرافکندگی استفاده کرده اند. مطالعه حاضر، هم دلالت هایی برای مدیریت رسانه ها دارد و هم تلاشی است برای غنی ساختن ادبیات پژوهشی در حوزه ارتباطات بحران و جایگاه رسانه ها در پاسخ به بحران.

کلیدواژه ها:

راهبردهای پاسخ به بحران ، همه گیری کووید ۱۹ ، نظریه ارتباطات بحران وضعیتی ، تحلیل مضمون ، رسانه ها