آسیب های تک فرزندی در ایران و جهان: یک مطالعه مروری

مقدمه: روند سریع کاهش باروری، ایران را در زمره کشورهای "با باروری زیر سطح جایگزینی "قرار داده است. باروری زیر سطح جایگزینی، نمود رفتار تک فرزندی است. یکی از سیاست ها و مولفه های موثر بر تغییرات جمعیتی توجه به آسیب های تک فرزندی می باشد. لذا این مطالعه با هدف شناسایی آسیب های تک فرزندی در ایران و جهان در سال ۱۴۰۱ انجام شد .روش کار: در این مطالعه مروری پایگاه های دادهSID ، magiran، Civilica، و PubMed با استفاده از کلید واژه فارسی " تک فرزند " و کلید واژه های انگلیسی""one child” و ،“single child” ، “only child" مورد جستجو قرار گرفتند. از مجموع ۶۷۰ مقاله، پس از غربالگری عنوان، چکیده و متن کامل، در نهایت ۵۶ مقاله تحلیل شد .نتایج: آسیب های تک فرزندی در سه بعد آسیب های جسمی فرزند، آسیب های روحی روانی فرزند، و آسیب های والدین دسته بندی شد. از جمله آسیب های جسمی تک فرزندان می توان به شاخص توده بدنی یا BMI بالاتر، اضافه وزن و چاقی شکمی بیشتر در کودکی و نوجوانی، فشارخون بزرگسالی بالاتر، عوامل خطر قلبی متابولیک بیشتر، شکایات بیشتر از سرگیجه و کمردرد، شاخص فعالیت بدنی دوران کودکی کمتر، و امید به زندگی کمتر اشاره کرد. آسیب های روحی روانی تک فرزند شامل مهارت و شناخت اجتماعی کمتر، قدرت اراده و برون گرایی ضعیف تر، نتایج تحصیلی پایین تر، عزت نفس پایین تر، تاب آوری و تمایزیافتگی کمتر، عملکرد پایین تر در نظریه ذهن و ویژگی های مثبت شخصیتی، مشکلات درونی سازی (گوشه گیری، انزوا و افسردگی) و مشکلات برونی سازی (بیش فعالی، تضادورزی و پرخاشگری) بیشتر، خودآزاری غیرخودکشی بیشتر، پریشانی روانی و علائم افسردگی بالاتر بودند. آسیب های والدین شامل کاهش کارکرد اجتماعی زوجین در ابعاد کیفیت زندگی و خوداثرمندی پایین تر مادر بود .نتیجه گیری: بنابراین به نظر می رسد که شناسایی آسیب های تک فرزندی و آگاه سازی جامعه از این آسیب ها از طریق آموزش دانشجویان و زوج های جوان، و ایجاد محیط اجتماعی دوستدار فرزند بتواند در راستای فرزندآوری و افزایش جمعیت ایران موثر باشد

کلیدواژه ها:

تک فرزندی ، آسیب جسمی ، آسیب روانی