بررسی ارتباط زمانی خشک سالی های هواشناسی و کشاورزی با استفاده ازسری های زمانی سنجنده مودیس-مطالعه موردی:استان مرکزی

خشک سالی پدیده ای جهانی است که منابع آب و غذا و درنتیجه اقتصاد جهان را در آینده تهدید می کند. خشک سالی سبب ایجاد مجموعه ای از اثرات نامناسب در بخش های مختلف ، خصوصا کشاورزی و منابع طبیعی می گردد. یکی از مسائل قابل بررسی در هشدار خطر و ریسک خشک سالی، بررسی ارتباط زمانی میان خشک سالی هواشناسی و خشک سالی کشاورزی است. در تحقیق حاضر برای پایش خشک سالی هواشناسی، از شاخص SPI فصول پاییز و زمستان سال های ۱۳۷۹ الی ۱۳۹۲ در بازه های زمانی ۱-۳-۶ و برای پایش خشک سالی کشاورزی، ازسری های زمانی NDVI و LST سنجنده MODIS ماهواره Terra در ماه های بهار ۱۳۸۰ الی ۱۳۹۳ استفاده شد. برای این منظور، شاخص VCI و TCI به ترتیب بر اساس سری های زمانی ۱۵ ساله NDVI و LST به صورت ماهانه ایجاد گردید و در ادامه شاخص VHI بر اساس ترکیب دو شاخص مذکور استخراج شد. رابطه میان دو نوع شاخص خشک سالی به صورت خطی و رگرسیون چند متغیره موردبررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، هر چه از سمت فروردین به سمت خرداد می رویم از کمیت و کیفیت معنی داری ارتباط میان این دو نوع شاخص خشک سالی کم گردید. قوی ترین رابطه میان شاخص خشک سالی هواشناسی ۱ ماهه منتهی به دی و شاخص های خشک سالی پوشش گیاهی فروردین وجود داشت. برای دی ماه،بالاترین ضریب تبیین مربوط به شاخص NDVI فروردین و SPI دی ماه بوده است (R(۲)=۰.۷). این ارتباط هر چه به سمت اردیبهشت و خرداد می رویم ضعیف تر گردیده به طوری که بین شاخص SPI دی ماه و شاخص های سنجش ازدوری خرداد هیچ رابطه ای وجود نداشته است. این قانون برای ماه های بهمن و اسفند نیز مصداق داشت.

کلیدواژه ها:

خشک سالی هواشناسی ، خشک سالی کشاورزی ، VHI ، مودیس ، .SPI