مروری بر ردپای مدیریت جامع آبخیز در ایران

آبخیزداری، رویکردی مدیریتی در حوزه های منابع طبیعی و محیط زیست است که با پذیرش توسعه پایدار در گستره آبخیز، مقوله سلامت و پایداری آبخیز را دنبال می کند. این رویکرد مدیریتی در زنجیره تکامل خود با هدف مدیریت هماهنگ و یک پارچه آب، اراضی و منابع مربوطه در آبخیز، پیشنهاد دهنده رویکرد مدیریت جامع آبخیز به عنوان رویکردی نجات بخش برای مدیریت شایسته حوضه و بهبود وضعیت زیست محیطی آن است که علاوه بر ارزیابی فعالیت های جاری و پیشنهادی در آبخیز، مبتنی بر اصلی اساسی به نام مشارکت ذیربطان، کلیه اقدامات درمانی و پیشگیرانه را برای بهبود وضعیت سلامت و پایداری حوضه دنبال می کند. این در حالی است که با وجود بحران های شدید زیست محیطی در کشور و انواع مخاطرات مربوطه، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور هنوز نتوانسته است، این تغییر رویکرد از مدیریت بخشی به مدیریت جامع را به صورتی واقعی و مبتنی بر ارکان مدیریت جامع آبخیز تجربه و عملیاتی نماید. این مقاله سعی دارد تا با مروری بر ردپای مدیریت جامع آبخیز در گفتار، نوشتار و طرح های پیشاهنگ تحقیقاتی – اجرایی انجام شده در کشور، تصویرگر تلاش و همت جامعه علمی – اجرایی کشور به منظور افزایش مطالبه گری اجتماعی و تاکید بر لزوم تغییر رویکرد از مدیریت بخشی به مدیریت جامع آبخیز باشد. بر این اساس، در این مقاله اقدام به بررسی ردپای مدیریت جامع آبخیز در انواع قالب های محتوایی (مانند مقاله و کتاب)، طرح های تحقیقاتی-اجرایی مرتبط در کشور، طرح ها و لایحه های مرتبط در حوزه قانون گذاری، سخن مسوولان و نیز محورهای اصلی همایش های برگزار شده آبخیزداری در کشور شده است.

کلیدواژه ها:

ذیربطان آبخیز ، رویکرد مشارکت ذیربطان ، قالب های محتوایی ، قوانین حامی ، طرح و لایحه حامی ، مطالبه گری اجتماعی