هم روندی تغییرات غلظت رسوب معلق با پوشش گیاهی، بارش و دبی در حوزه آبخیز پنجاب، استان مازندران

میزان فرسایش خاک و رسوب دهی حوزه های آبخیز از مسائل بسیار مهم در مدیریت آن ها و تحت تاثیر عوامل مختلف ازجمله بارش، پوشش گیاهی و وضعیت جریان است. بررسی هر یک از عوامل مذکور و ارتباط آن ها با مقدار رسوب تولیدی آبخیز ضرورت دارد. حال آن که تنوع رفتاری سامانه های آبخیز در این خصوص کم تر موردتوجه قرارگرفته است. بر همین اساس، در پژوهش حاضر روند داده های بارندگی، دبی، پوشش گیاهی و رسوب در حوزه آبخیز پنجاب واقع در استان مازندران مربوط به چند دهه گذشته با استفاده از روش Mann-Kendall موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد اگرچه در تمام موارد داده ها فاقد روند معنی دار بودند اما روند افزایشی بارش در ماه های خشک موجب افزایش پوشش گیاهی و به تبع آن بهبود شاخص تفاوت نرمال شده پوشش گیاهی شده و درنهایت روند رسوب با شیب ۰/۰۵۸- در آبخیز موردمطالعه کاهشی بوده است. حال آنکه مقدار کاهش رسوب نسبت به کاهش دبی از شدت بیش تری برخوردار بود. این نتایج بر تاثیرپذیری غیرمستقیم رسوب به عواملی غیر از بارندگی و دبی تاکید دارد. نتایج پژوهش حاضر می تواند رویکردی مناسب و موثر برای مدیران اجرایی در حوزه های آبخیز کشور را ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری جامع ، تغییر کاربری ، مدیریت رسوب ، مدیریت موثر آبخیز