تبیین نقش محرومیت نسبی در پیوستن طبقات اجتماعی به جنبش عباسیان

جنبش عباسیان یکی از نقاط عطف تاریخ اسلام در قرن دوم قمری می باشد. جنبش ­های اجتماعی بحثی اساسی در نظریه­ های انقلاب اند که به ­سبب همین اهمیت، نظریه ­های مختلف کوشیده ­اند آنها را توضیح دهند. یکی از مهم ترین این نظریه­ ها، نظریه «محرومیت نسبی» می­باشد. ورود اسلام به ایران و شعارهای برابری­ خواهانه سطح انتظارات ارزشی مردم را بالا برد. این در­ حالی بود که پس از مدتی، به خصوص در دوره بنی­امیه سطح توانایی ارزشی مردم تغییر چندانی نکرد. بنابراین می­توان محرومیت نسبی، یعنی فاصله گرفتن انتظارات ارزشی و توانایی های ارزشی را زمینه ­ای مهم در ایجاد سرخوردگی و نارضایتی مردم و یکی از دلایل اصلی پیوستن طبقات مختلف، به خصوص طبقات میانی و فرودست به جنبش عباسیان دانست. نگارندگان مقاله حاضر کوشیده اند با تمرکز بر جنبش عباسیان و با بهره­ گیری از روش تحلیل تاریخی و جامعه­ شناختی و همچنین بررسی محتوای آثار تاریخی، در پرتو نظریه محرومیت نسبی به بررسی زمینه ­ها و علل پیوستن طبقات مختلف به این جنبش بپردازند.

کلیدواژه ها:

محرومیت نسبی ، امویان ، طبقات ، جنبش ، عباسیان