نقش میانجی ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی در ارتباط عملکرد خانواده و موقعیت اقتصادی- اجتماعی با اعتیادپذیری جوانان

اعتیاد یکی از مشکلات جدی دانشجویان می باشد که به صورت گسترده موردمطالعه قرارگرفته است، بااین وجود توجه کمی به نقش ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی به عنوان متغیر میانجی در این رابطه شده است. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش میانجی ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی در ارتباط عملکرد خانواده و موقعیت اقتصادی- اجتماعی با اعتیاد پذیری جوانان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. نمونه این پژوهش شامل ۴۵۲ نفر از دانشجویان (۲۰۷ پسر و ۲۴۵ دختر) دانشگاه های تبریز در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد، مقیاس سنجش کارکرد خانواده، موقعیت اقتصادی- اجتماعی و ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای SPSS ۲۱ و LISREL ۸/۵ تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل طرحی شده از برازش بسیار خوبی با داده ها برخوردار بود و ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی می تواند به صورت معناداری نقش واسطه ای در میان عملکرد خانواده و وضعیت اقتصادی با اعتیاد پذیری در جوانان ایفا نماید؛ بنابراین توجه به این امر می تواند به عنوان الگویی مناسب، برای طراحی و تدوین برنامه های پیشگیری از گرایش به اعتیاد، موثر واقع شود.

کلیدواژه ها:

کارکرد خانواده ، موقعیت اقتصادی اجتماعی ، ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی ، اعتیادپذیری ، جوانان