نشانه شناسی تصویری شاهزاده ایرانی در نگاره‎ های هندی «داراب نامه» (نسخه کتابخانه بریتانیا)

بیان مسئله: «داراب نامه» افسانه ای عامیانه از قهرمانی داراب و پسرش فیروزشاه است که در خلال آن، عشق شاهزاده ای ایرانی به شاهدخت یمن روایت می شود. این داستان در میان گرایش های ایران گرایانه گورکانیان هند مورد توجه بوده و در پروژه های نگارگری دربار «اکبرشاه» در دستور کار قرار گرفته و اجرا شده است. به همین منظور در این پژوهش مقرر است به سوال؛ چیستی شکل، نشانه های تصویری و ترکیب بندی ها، در نگاره های نسخه داراب نامه طرسوسی کتابخانه بریتانیا پاسخ داده شود.هدف: شناسایی عناصر تصویری و ترکیب بندی داستان های عامیانه ایران در نسخه مصور «داراب نامه» طرسوسی محفوظ در کتابخانه بریتانیا هدف این پژوهش است.روش پژوهش: این پژوهش ماهیتا بنیادی است و به شیوه توصیفی-تحلیلی و بر پایه مطالعات اسنادی و چارچوب نشانه شناسی تصویری شکل گرفته است. روش نمونه گیری هدفمند بوده و تعداد ۷مجلس منتخب از ۱۵۷ نگاره داراب نامه طرسوسی است که با رویکرد کیفی بررسی می شوند.یافته ها: عناصر تصویری نسخه داراب نامه کتابخانه بریتانیا سرشار از نشانه های فرهنگی هستند و در مولفه هایی همچون «نماد»، «رنگ» (حاکمیت رنگ های گرم؛ کاربست رنگ نارنجی در بازنمایی قهرمان داستان؛ بهره گیری از جنبه های بیانی و نمادین رنگ ها)، «ترکیب بندی» (سامان دهی عناصر تصویری در راستای رویداد داستانی و تاکید بر شخصیت محوری از طریق موقعیت قرارگیری در صفحه و نیز استفاده از ترکیب بندی های دایره ای، مثلثی و خطی برای ایجاد فضای پویا، مهیج و آرام) و «زاویه دید» (روبه رو، هم سطح و بالا)، پدیدار شده ‎اند.

کلیدواژه ها:

داراب نامه ، نگارگری هندی ، نشانه شناسی تصویری ، شاهزاده ایرانی