ارزیابی مدل SWAP در شبیه سازی عملکرد و کارایی مصرف آب سیب زمینی و تعیین عمق مناسب آب آبیاری

گیاه سیب زمینی پنجمین منبع غذایی جهان به شمار می رود که در کشور ما نیز در سطح وسیعی کشت می شود. با توجه به حساسیت این گیاه زراعی به مقدار آب آبیاری، لازم است اثر مقادیر مختلف آبیاری بر عملکرد آن در مناطق مختلف بررسی شود. بر این اساس انجام آزمایش-های مزرعه ای الزامی لیکن دشوار، زمان بر و پرهزینه می باشد. بدین منظور، از مدل SWAP به عنوان ابزاری قدرتمند برای شبیه سازی سیب زمینی استفاده شد. در این پژوهش برای ارزیابی این مدل، از داده های زراعی دو ساله برداشت شده از یک مزرعه تحقیقاتی در چهارتخته شهرکرد استفاده شد. این داده ها شامل پنج سطح تنش آبی (E۰، E۱، E۲، E۳ و E۴ به ترتیب نشان دهنده ی ۱۰۰، ۸۵، ۷۰، ۵۰ و ۳۰ درصد تامین نیاز آبی) و سه زمان اعمال تنش (T۱، T۲ و T۳ به ترتیب نشان دهنده ی ۵۰ روز رشد اول (استقرار بذر و رشد رویشی)، دوم (رشد کامل) و سوم (رسیدن گیاه) از کل دوره رشد گیاه بود. مقادیر آماره NRMSE برای عملکرد و کارایی مصرف آب نشان داد که مدل SWAP در هر دو دوره واسنجی و صحت سنجی دقت عالی داشت (۱/۰ < NRMSE). خطای این مدل برای شبیه سازی عملکرد در مراحل واسنجی و صحت سنجی به ترتیب برابر با ۴۲/۱ تن در هکتار (۶/۴ درصد) و ۳۶/۲ تن در هکتار (۲/۷ درصد) بود. مقدار خطای این مدل برای کارایی مصرف آب در دو مرحله ی اشاره شده به ترتیب ۰۴/۰ کیلوگرم بر مترمکعب (۹/۴ درصد) و ۳۳/۰ کیلوگرم بر مترمکعب (۷/۷ درصد) بود. همچنین کارایی مدل SWAP برای شبیه سازی سیب زمینی در دوره های واسنجی و صحت سنجی قابل قبول بود. برنامه ریزی آبیاری سیب زمینی با استفاده از مدل SWAP نشان داد که برای دستیابی به بیشترین عملکرد، بهتر است عمق آب آبیاری در دوره اول رشد برابر با ۷۵۰ میلی متر و در دوره های بعدی ۹۰۰ میلی متر باشد.

کلیدواژه ها:

تنش آبی ، کارایی مصرف آب ، عمق آب آبیاری ، مدل SWAP