تحلیلی بر تکوین نشانه شهری جدید در شهر بیرجند مطالعه موردی : آرامگاه دکتر گنجی

نشانه های شهری عناصر و اجزایی از محیط های شهری هستند که به عنوان نقاط کلیدی در این محیط ها موجب به یاد ماندن و قابل تشخیص بودن شهرها و قسمت های مختلف آنها می گردند. این نشانه ها در قالب عناصر تک و شاخصی که به طور عمده به صورت بناها و المانهای شهری وجود دارند، وظیفه تسهیل مکانیابی و تعیین مسیر برای ساکنین و بهره وران از فضا و هویت بخشی به محدودهای خاص را بر عهده دارند. شهر بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی به سبب وضعیت توپوگرافی و ریخت شناسی و همچنین الگوی طرحهای توسعه شهری که برای آن تدوین شده است ، با پراکندهرویی گستردهای روبرو است . رویکردهای برنامه ریزی محور و دوری جستن از تجسم سه بعدی شهر، سبب گردیده تا نواحی نوبنیاد شهر ضمن اینکه فاقد کمترین میزان خوانایی و اصول زیبایی محیطی باشند، با عدم حس تعلق و هویت شهری دست به گریبان باشند. از این رو در این نوشتار تلاش شده است ضمن تبیین سازمان فضایی بیرجند، تشریح روند توسعه آن و مداقه در نشانه های شهری مستخرج از نقشه های ادراکی شهروندان بیرجندی ، احداث یک مجموعه آرامگاهی در مدفن دکتر گنجی به منظور تکوین یک نشانه شهری جدید در حوزه جنوب غربی شهر بیرجند مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این بررسی حاکی از مطلوبیت مدفن دکتر گنجی از نظر معیارهایی مانند شرایط فیزیکی مکان، دسترسی ، کاربری و همجواری ارتفاعی است . نکته حائز اهمیت مشهود بودن ضعف این سایت از نظر بار بصری است که با بازپیرایی پوشش گیاهی سایت می توان بیش ترین میزان قابلیت روئیت از فواصل دورتر را تحصیل نمود.

کلیدواژه ها:

نشانه شهری ، توسعه کالبدی ، هویت بخشی ، شهر بیرجند ، دکتر گنجی