تبیین سازوکارهای انعطاف پذیری در معماری کوچ (مطالعه موردی :عشایر قشقایی ایران)

معماری کوچ، حاصل شیوه خاص معیشت عشایر است که بنا بر حرکت منظم و دائمی آن ها و باتوجه به موقعیت جغرافیایی و نوع مصالح در دسترس و با کمترین و ساده ترین امکانات شکل می گیرد. ساختار فضاها و اجزای سازنده آن به گونه ای است که امکان تغییرات کالبدی را برای استفاده نیازهای متنوع و همچنین تنظیم شرایط محیطی میسر می کند و در هنگام کوچ و در زمان کوتاهی برچیده می شود و اجزای جدا شده آن حمل می گردد تا در مکانی دیگر دوباره برپا شود، در واقع سیاه چادر، تمامی تعاریف و معانی خانه را داراست . این گونه معماری بدوی پس از یکجانشینی انسان متمدن رو به فراموشی رفت ، اما امروزه ویژگی های آن به عنوان قابلیت های پراهمیتی در شرایط زندگی کنونی شهرها مطرح می شود. بهره گیری از نوع معیشت عشایر و معماری کوچ، به عنوان گونه ای کهن از معماری انعطاف پذیر، که قابلیت های تغییر پذیری ، تنوع پذیری وتطبیق پذیری را در خود جای داده است ، میتواند زمینه ساز خلق روش های نوین در طراحی ساختمان های امروزی شود. این پژوهش با بررسی سیاه چادرهای عشایر قشقایی به عنوان نمونه موردی و بر پایه مطالعات کتابخانه ای و با روش تحلیل محتوای کیفی داده ها به انجام رسیده است . نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از این است که استفاده و تلفیق اصول معماری کوچ با تکنولوژی و فناوری های روز می تواند نقش مهمی در جهت غنای طراحی و انعطاف پذیری ساختمان های معاصر داشته باشد.

کلیدواژه ها:

معماری کوچ ، انعطاف پذیری ، عشایر قشقایی ، معماری بومی ، فرهنگ