تحلیل ساختار فیزیکی - کالبدی باغ گلستان و باغ مستوفی الممالک تهران بر اساس نظریه ساختار زنده

میراث معماری باغ-کاخهای تاریخی تهران عصر قاجار، یکی از گرانبهاترین فضاها و کالبدهایی است که مشروط به شناخت دقیق ساختار زبان فیزیکی -کالبدی اش می تواند الگوی بازتولیدشوندهای در دوران کنونی باشد. در این پژوهش ، دست مایه تحلیل ساختار کالبدی -فیزیکی نمونه های موردمطالعه یعنی باغ گلستان و باغ مستوفی الممالک ، نظریه ساختار زنده مطروحه توسط کریستوفر الکساندر است تا بتوان به ابتنای آن، شناخت دقیق تری از الگوهای پایدار ساختاری آن حاصل نمود. پارادایم فلسفی تحقیق ، تفسیری است ؛ رویکرد تحقیق ، کیفی و روش پژوهش ، قیاسی -تطبیقی است . در این پژوهش ، نخست هشت ویژگی کالبدی -فضایی که می تواند به مثابه شاخصه های تحلیل مورد استفاده قرار گیرد از نظریه ساختار زنده احصا و تعریف شده است . سپس باغهای موردمطالعه ، معرفی شده و به روش قیاسی مورد بررسی قرار گرفته است . پس از آن الگوی راهبردی swot جهت تعیین خط مشی مواجه با و باززندهسازی میراث باغهای تاریخی تهران به کار گفته شده است . نتایج بحث نشان می دهد که شاخص های موردمطالعه به وضوح در این دو باغ قابل بازشناسی و بازتولید است و می توان بر اساس تکثیر این الگوهای فضایی کالبدی ، به سمت طراحی فضای سبز زنده در راستای سنت های تاریخی باغسازی در ایران گام برداشت . همچنین در این میان باید به رابطه تعاملی میان باغ و عمارت، به تعبیری رابطه متعامل امر طبیعی و امر مصنوع در راستای خلق کیفیت محیطی سرزنده اشاره کرد. در قیاس تطبیقی شاخص ها، برمی آید که باغ کاخ گلستان، واحد ساختار قوی تری از باغ مستوقی الممالک است و این می رساند که وجود الگوهای بیشتر، منجر به خلق ساختار زنده قوی تری می شود.

کلیدواژه ها:

معماری باغ ، باغهای تهران ، فضای سبز تاریخی ، باغ گلستان ، باغ مستوفی الممالک