تاثیر طرح پخش سیلاب بر روستاییان حاشیه طرح آبخوان (مطالعه موردی: ایستگاه پخش سیلاب اهرم بوشهر)

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثرات طرح پخش سیلاب از دیدگاه روستاییان ساکن در حاشیه طرح انجام شد. طرح پخش سیلاب بر آبخوان از سال ۱۳۷۴ در سطح ۱۲۵۹ هکتار از اراضی شهرستان تنگستان در استان بوشهر در قالب ایستگاه تحقیقاتی، آموزشی ترویجی کوثر ۳ به اجرا در آمده است. جامعه آماری تحقیق شامل خانوار روستاهای حاشیه طرح پخش سیلاب بر آبخوان اهرم بوشه به تعداد ۱۶۰۰ خانوار شد. متغیر وابسته طرح عبارت است از اثرات طرح آبخوان از دید ساکنان روستاهای واقع در حاشیه طرح که شامل اثرات طرح در زمینه اجتماعی، اقتصادی، خدمات عمومی و خصوصیات هیدرولوژی است. شاخص های فوق در پرسش نامه به زیرشاخص ها تقسیم شد. به منظور اولویتبندی شاخصها و زیرشاخصهای موثر از دیدگاه ذینفعان (روستائیان حاشیه طرح) از پرسش نامه از نوع متغیرهای ترتیبی کیفی و منطبق با طیف لیکرت با ۲۸ گویه به عنوان ابزار اندازهگیری استفاده و پس از سنجش روایی و پایایی پرسش نامه از ساکنان حوضه نظرسنجی به عمل آمد. به منظور رتبهبندی شاخصها و زیرشاخصهای موثر، از آزمون فریدمن برای تجزیه واریانس دوطرفه از طریق رتبهبندی و نیز مقایسه میانگین رتبهبندی گروههای مختلف استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که شاخص خصوصیات هیدرولوژی بیش ترین تاثیر را از اجرای طرح آبخوان داشته و جنبه­های اقتصادی اجرای پروژه پخش سیلاب بر آبخوان در جایگاه دوم قرار دارد. اجرای پخش سیلاب کم ترین اثر را در زمینه اجتماعی در زندگی روستائیان حاشیه طرح داشته است. هم چنین از منظر جوامع محلی، زیرشاخص "کاهش خسارت های سیل به اراضی و باغات روستا" دارای بیش ترین اهمیت و زیرشاخص "بروز اختلافات و درگیری بین روستائیان منطقه" دارای کم ترین اثر در طرح پخش سیلاب بر آبخوان اهرم بوشهر هستند.

کلیدواژه ها:

Aquifer ، Social ، Economic ، Public services ، Hydrological characteristics ، Flood water spreadingL. ، آبخوان ، اجتماعی ، اقتصادی ، خدمات عمومی ، خصوصیات هیدرولوژی ، پخش سیلاب.