دولت صفویه و بازپیکربندی جامعه ایران؛ تحول و میراث نهادی
محل انتشار: پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره: 17، شماره: 3
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 176
فایل این مقاله در 40 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IPSAJ-17-3_001
تاریخ نمایه سازی: 6 اسفند 1401
چکیده مقاله:
شکلگیری حکومت صفویه در ایران به دگرگونی عمیقی در بنیادهای آرایش سیاسی و پایهریزی نهادهای تازهای در پیکره جامعه انجامید. این نهادهای جدید، با دنبال کردن فرایندی پویا و خودتقویتشونده در توالیهای تاریخی بعدی توانستند الگوهای کنشورزی جدیدی در پیکربندی نهادی جدید شکل دهند. این مقاله برخلاف رویکرد نظری غالب در تبیین مناسبات دولت و جامعه در ایران - که بر عاملیت انحصاری دولت و غیاب نیروهای اجتماعی در تحولات جامعه تاکید دارد- درصدد است با الهام از رویکرد نهادگرایی تاریخی و تبیین های زنجیرهای(روایت علی تاریخی)، روایت بدیلی از مناسبات جامعه و دولت در ایران عصر صفوی و تداوم میراث نهادی ماندگار حاصل از تحول نهادی در این برهه تاریخی ارائه دهد. یافتههای پژوهش نشان میدهد در پیکربندی نهادی دوره صفویه، جامعه مفهومی ایستا نیست و آرایش سیاسی عمیقا تحت تاثیر مولفه های اجتماعی است. دیگر اینکه شکلگیری حکومت صفویه بر پایههای متکثر قدرت، پیکربندی نهادی جدیدی را بازتولید نمود که بر شبکه نسبتا پیچیده ای از روابط متقابل میان نهادهای کلیدی قدرت در این دوره یعنی دولت، ایلات، روحانیت و بازار استوار گشت که این امر منجر به شکلگیری میراث نهادی ویژهای شد که تا سدهها پس از سقوط صفویان تداوم یافت. روش پژوهش حاضر جامعهشناسی تاریخی و با توجه به مسئله، هدف و چارچوب نظری آن، در چارچوب راهبرد تاریخی-تحلیلی قرار می گیرد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سارا اکبری
دانشجوی دکتری علوم سیاسی. گرایش مسائل ایران. دانشگاه فردوسی مشهد
وحید سینائی
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :