تاثیر کاهش نوفه در تحلیل پویایی غیرخطی سری زمانی دمای حداکثر روزانه در ایستگاه کرمان

آب و هوا را می توان بصورت مجموعه شرایط اتمسفری یک سیستم پویا و آشوب ناک دانست. در هر صورت یکی از مسائل اساسی در برآورد بعد سری های زمانی آشوب ناک روبرو شدن با این واقعیت است که سیگنال زمانی هر پدیده طبیعی، با نوفه همراه می باشد. اهداف تحقیق حاضر شامل (الف) بررسی تاثیر کاهش نوفه در سری زمانی دمای حداکثر روزانه بر بازسازی فضای فاز، زمان تاخیر و بعد نشاننده؛ (ب) به کمیت در آوردن آشوب برای هر دو سری زمانی قبل و بعد از کاهش نوفه، به کمک روش هایی مانند حداکثر نمای لیاپانف و بعد همبستگی؛ و (پ) مقایسه دقت پیش بینی در هر دو سری زمانی می باشند. برای این تحقیق از سری زمانی داده های دمای حداکثر روزانه ایستگاه کرمان به مدت ۲۵ سال (۲۰۰۸-۱۹۸۴ میلادی) استفاده شد. نتایج نشان داد که بعد نشاننده و زمان تاخیر در سری زمانی بعد از کاهش نوفه (به ترتیب ۵ و ۷۶ روز) نسبت به قبل از آن (به ترتیب ۷ و ۸۲ روز) کاهش یافت. در هر دو سری زمانی، حداکثر نمای لیاپانف مثبت (به ترتیب ۰۱۱/۰ و ۰۱۹/۰) و مقادیر پایین بعد همبستگی (به ترتیب ۷۸/۲ و ۸۵/۲) نشان از آشوب ناکی آن ها داشت. با این حال، کاهش نوفه می تواند از طریق کاهش مولفه ی تصادفی، در به کمیت درآوردن آشوب و دقت پیش بینی تاثیرگذار باشد. بنابراین، برای تجزیه و تحلیل پوپایی غیرخطی سری زمانی، کاهش نوفه ضروری می باشد ولی این کاهش نباید باعث از بین رفتن مولفه قطعی درونی سیستم شود.

کلیدواژه ها:

آشوب ، پویایی غیرخطی ، پیش بینی ، دمای حداکثر روزانه ، کاهش نوفه