چالش ها و تقابل تامین آب کشاورزی و حقابه محیط زیستی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

یکی از مسائل مهم امروز کشور ایران بحث احیای دریاچه ارومیه می­باشد که از سال ۱۳۸۷ شمسی مورد توجه دولت و برنامه­های توسعه قرار گرفته است. مسلما از دلایلی که علی­رغم این تلاش­ها و هزینه­های سنگین همچون تشکلیل ستاد احیا، تاثیری چندانی بر وضعیت دریاچه نداشته، تبعات تخصیص آب به دریاچه بر بخش کشاورزی می­باشد. بدین منظور این تحقیق در تلاش است بطور کمی، این تبعات را بر کشاورزی استان­های مرزی دریاچه نشان دهد. بدین منظور یک دوره ۵۰ ساله از جریان طبیعی رودخانه­های حوضه در نظر گرفته شده است تا تحت شرایط مختلف هیدرولوژیکی، سه نوع مدیریت آب کشاورزی، تخصیص کامل و یا بخشی از نیاز آب دریاچه این مهم مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان داد که تامین حقابه دریاچه به کاهش حدود ۲۰ تا ۲۵ درصدی حقابه بخش زراعت آبی در استان­های آذربایجان غربی و شرقی نیاز دارد. بدیهی است که حصول به چنین کاهش سطحی، تبعات سیاسی و اجتماعی بالایی دارد و این در حالی است که طی سال­های اخیر سطح زیر کشت و تبدیل زراعت به باغ افزایش یافته است. بدین ترتیب توصیه می­شود تا ستاد احیا براساس تجربیات جهانی، مطالعات داخلی و تجربیات ۵ ساله خود، چشم­انداز قابل حصول و خدمات جدیدی برای اکولوژی حوضه و دریاچه تبیین نماید، در غیر این صورت امکان بهره­برداری بهینه از فرصت زمانی و منابع اعتباری برای احیای دریاچه فراهم نخواهد شد.

کلیدواژه ها:

حقابه محیط زیستی ، دریاچه ارومیه ، آب کشاورزی ، چالش