نقش پیچیدگی خود، ساختار ارزش گذاری خودپنداره و وضوح خودپنداره در پیش بینی انعطاف پذیری شناختی در نوجوانان مهاجر افغان

مقدمه: نوجوانان مهاجر از آسیب­ پذیرترین قشرهای اجتماعی بوده و بررسی عواملی که به ارتقای سازگاری این گروه کمک کند حائز اهمیت است. این پژوهش با هدف پیش­بینی انعطاف­ پذیری شناختی بر مبنای ویژگی­ های خود ساختاری انجام شد. روش کار: این مطالعه از نوع همبستگی بود. سه ویژگی خود ساختاری شامل پیچیدگی خود، وضوح خودپنداره و ساختار ارزش ­گذاری خودپنداره به عنوان متغیرهای پیش­بین و انعطاف­ پذیری شناختی به عنوان متغیر ملاک در نظر گرفته شدند. جامعه آماری شامل تمام نوجوانان مهاجر افغان با سواد خواندن و نوشتن در دامنه سنی ۱۱ تا ۱۹ سال که در ایران سکونت دارند بود. نمونه­ ای به حجم ۱۴۷ نفر از چهار شهر تهران، قم، سمنان و مشهد به شیوه نمونه­ گیری نوع در دسترس وارد مطالعه شدند. برای گردآوری داده­ ها از تکلیف دسته­ بندی اسنادهای خود توصیفی Linville (۱۹۸۵)، مقیاس وضوح خودپنداره Campbell (۱۹۹۶) و آزمون دسته­ بندی کارت­ های ویسکانسین (۱۹۹۳) استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده­ ها در نرم­ افزار SPSS-۲۲ و با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام انجام شد. یافته ­ها:. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون از میان ویژگی­ های خود ساختاری، دو ویژگی وضوح خودپنداره و ساختار ارزش­ گذاری می­ توانند در پیش­ بینی انعطاف­ پذیری شناختی نقش داشته باشند. این دو ویژگی در مجموع توانستند ۸/۱۰ درصد از واریانس شاخص تعداد طبقات تکمیل ­شده و ۷/۱۱ درصد از واریانس شاخص تعداد پاسخ­ های منفی آزمون ویسکانسین را تبیین کنند. از بین ویژگی­ های خود ساختاری صرفا ساختار ارزش­ گذاری توانست در مجموع ۹/۴ درصد از واریانس شاخص تعداد خطاهای درجاماندگی را پیش­ بینی کند. نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج، دو ویژگی خود ساختاری شامل وضوح خودپنداره و ساختار ارزش­ گذاری خودپنداره با انعطاف­ پذیری شناختی نوجوانان مهاجر افغان مرتبط بوده و قادر به پیش ­بینی آن هستند که می­ توانند در برنامه­ ریزی برای ارتقا سازگاری، آنها را مد­نظر قرار داد.

کلیدواژه ها:

Cognitive flexibility ، Self-complexity ، Self-concept clarity ، Evaluative self-organization ، انعطاف پذیری شناختی ، پیچیدگی خود ، ساختار ارزش گذاری خودپنداره ، وضوح خودپنداره