میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و جمهوری اسلامی ایران

در منظومه هندسی حقوق بشر، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به یک سلسله حقوقی اطلاق می شود که به منظور رفع بی عدالتی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای فرد شناخته شده است. حقوق مذکور در میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برآمده از رقابت میان بلوک شرق و غرب در دوران جنگ سرد است در آن دوران تدوین هرگونه معاهده یا میثاق و کنوانسیون بین المللی در چارچوب سازمان ملل متحد که پس از جنگ جهانی دوم به شکل کنونی خودشروع به کار کرده بود، بیشتر براساس ایدئولوژی و دیدگاه های دو جهان شرق (سوسیالیستی) غرب (لیبرالیستی، سرمایه داری) بوده است؛ که حتی میثاق حقوق مدنی و سیاسی و میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هم از این قاعده مستثنی نبوده اند، تا جایی که بیشتر نظریه پردازان میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را واکنش متقابل نظام سوسیالیستی شرق به میثاق حقوق مدنی و سیاسی جهان غرب دانسته اند، که در نتیجه همین رقابت ها تدوین کنندگان قواعد حقوق بشر نتوانسته اند این حقوق را در قالب یک متن مشترک و پیمان واحد ارائه دهند بنابراین برای اینکه اقناع و رضایت خاطر دو طرف جلب و موانع سر راه تدوین قواعد بین المللی حقوق بشر مرتفع شوند، ناچار به تصویب دو متن مذکور یعنی حقوق مندرج در دو میثاق حاضر شدند. در این نوشتار بر آنیم که علاوه بر ارائه تبیین مفهومی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بشر، به مطالعه تطبیقی این حقوق در نظام حقوقی ایران پرداخته و در نهایت با عنایت به ماهیت متن میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نظام گزارش دهی ادواری اعضا به دلایل تاخیر یا عدم ارائه گزارش از سوی تعدادی از اعضای میثاق از جمله جمهوری اسلامی ایران در سر موعد مشخص شده از سوی کمیته میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بپردازیم.

کلیدواژه ها:

اقتصاد ، اجتماعی ، فرهنگی ، حقوق