سنتز نانوذرات نقره با استفاده از عصاره متانولی گیاه زیره سیاه و ارزیابی میزان سمیت، فعالیت ضد لیشمانیا و ضدمیکروبی آن

مقدمه: ویژگی های منحصربه فرد نانوذرات نقره که به وسیله عصاره های گیاهی تولید می شود، به استفاده چشمگیر آن ها در کاربردهای پزشکی و صنعتی منجر شده است. گیاه Bunium Persicum از خانواده Apiaceae، بومی ایران، افغانستان، پاکستان و برخی از کشورهای آسیای شرقی است که نام محلی آن در ایران، زیره سیاه است. در این مطالعه، برای اولین بار از عصاره متانولی زیره سیاه به عنوان عامل احیاکننده و پایدارکننده برای سنتز نانوذرات نقره استفاده شد و سپس ویژگی های ساختاری و خصوصیات بیولوژی آن بررسی گردید. مواد و روش ها: نانوذرات نقره به وسیله عصاره زیره سیاه سنتز شد. طیف سنجی مرئی-فرابنفش برای بررسی حضور نانوذرات صورت گرفت و با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی، مورفولوژی سطحی، شکل و اندازه نانوذرات مشخص گردید. طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه، به مواد شیمیایی سطح نانوذرات بسیار حساس است و برای شناسایی گروه های عملکردی در نانوذره استفاده شد. میزان سمیت روی سلول های سرطانی و خاصیت ضد لیشمانیا با استفاده از روش MTT بررسی گردید و روش انتشار از چاهک برای بررسی ویژگی ضدباکتریایی نانوذرات سنتزشده انجام شد. یافته ها: طول موج ۴۵۰-۴۰۰ نانومتر در طیف سنجی مرئی-فرابنفش بر تشکیل نانوذرات نقره گواهی می دهد. میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان دهنده شکل کروی و قطر بین ۷۰-۲۰ نانومتر هستند. مقدار IC۵۰ بر رده سلول انسانی گلیوبلاستوما A-۱۷۲ و سرطان سینه MCF-۷ طی ۴۸ ساعت، به ترتیب ۶/۷ و ۲/۷ میکروگرم در میلی لیتر بود. نانوذره نقره فعالیت ضدباکتریایی بر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی نشان داد. مطالعه حاضر فعالیت ضد لشمانیایی مناسبی را علیه مراحل پروماستیگوت و آماستیگوت لیشمانیا ماژور تایید کرد. مقادیر IC۵۰ نانوذره و گلوکانتیم به ترتیب ۸۹/۷۳ و ۱۷/۱۶ میکروگرم در میلی لیتر برای پروماستیگوت و ۰۲/۱۷۱ و ۲۱/۳۹۸ میکروگرم بر میلی لیتر برای آماستیگوت بود. بحث و نتیجه گیری: عصاره زیره سیاه توانایی احیای یون های نقره به نانوذرات نقره را دارد و سمیت و فعالیت ضدباکتریایی و ضد لیشمانیایی مناسبی نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

Antibacterial activity ، Antileishmanial effects ، Bunium persicum ، Cytotoxicity ، Green synthesis ، Silver nanoparticles ، آثار ضد لیشمانیا ، زیره سیاه ، سنتز سبز ، سمیت سلولی ، فعالیت ضدباکتریایی ، نانوذره نقره